ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΡΑΓΑΤΣΗ // DISTAFF • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Ο εξαιρετικός κύριος Ισούρ Ντανιέλοβιτς, o "Γιος του Ρακοσυλλέκτη", όπως ήταν ο τίτλος της αυτοβιογραφίας του, μας αποχαιρέτησε σήμερα στα 104 του χρόνια. Χρηματοδότησε και πρωταγωνίστησε στον "Σπάρτακο" του Κιούμπρικ, απαιτώντας να μπει το όνομα του προγραμμένου από τον Μακάρθυ σεναριογράφου Ντάλτον Τράμπο στους τίτλους, έπαιξε σε σπουδαίες ταινίες από τις "Αμαρτωλές Γυναίκες" (The strange love of Martha Ivers) με την Μπάρμπαρα Στάνγουικ μέχρι σε γουέστερν και τις "Επτά Ημέρες του Μαίου". Και βέβαια στη σπουδαία, αντιπολεμική ταινία - ορόσημο του Κιούμπρικ "Σταυροί στο Μέτωπο" (Paths of Glory)... Έμαθε γαλλικά στα 40 του και όταν εμφανίστηκε τη δεκαετία του '90 στην εκπομπή του Pivot για να παρουσιάσει το βιβλίο του είχε άγχος αν μιλάει σωστά ("Εδώ χρειάζεται Υποτακτική, έτσι δεν είναι; Είστε διανοούμενοι εδώ πρέπει να προσέχω και να χρησιμοποιώ σωστά την Υποτακτική", είχε πει).
Άλλοτε πάλι μιλώντας για τη σχέση του με τον Μάικλ κι αν του έχει θυμώσει ποτέ, είχε πει, δήθεν τσαντισμένος και ξεκαρδισμένος στα γέλια: "Ναι, του θύμωσα πάρα πολύ γιατί στη Φωλιά του Κούκου, ενώ το είχα παίξει εγώ στο θέατρο, στην ταινία όπου ήταν παραγωγός μου είπε ότι θα προτιμήσει τον Νίκολσον, γιατί εγώ λέει ήμουν μεγάλος πια για τον ρόλο... Κι εδώ που τα λέμε καλά έκανε, γιατί ο Τζακ ήταν εξαιρετικός"... Και βέβαια η δήλωσή του για τον Τραμπ: "Γεννήθηκα από γονείς πρόσφυγες πάνω σε ένα πλοίο στο Άμστερνταμ, όταν έφευγαν κυνηγημένοι από τη Ρωσία, δεν θέλω τώρα που κλείνω τα 100 μου να δω έναν τέτοιο τύπο Πρόεδρο των ΗΠΑ"... Θα μπορούσε βέβαια να είχε παραμείνει ένας ακόμα ωραίος σταρ με θεληματικό πηγούνι, αμίλητος, με ασφαλείς επιλογές, τυποποιημένος και μαριονέτα των στούντιο... Αλλά ο καθένας επιλέγει πώς θέλει να είναι το πέρασμά του από τη ζωή κι από την Τέχνη... Τελικά ο γιος του ρακοσυλλέκτη τα κατάφερε περίφημα...
0 Comments
«Για να ακούνε με μάτια μας και να διαβάζουν με τη φωνή μας», είναι το μήνυμα που περνάει το εθελοντικό, μη κερδοσκοπικό Δίκτυο Διαβάζω για τους Άλλους που αποτελείται από μια ομάδα εθελοντών που στόχο έχει να διαβάζει σε ανθρώπους που δεν μπορούν να το κάνουν μόνοι τους. Photo by Thought Catalog on Unsplash Αυτοί είναι άνθρωποι με προβλήματα όρασης, μη βλέποντες, άνθρωποι που αδυνατούν να κρατήσουν βιβλίο στα χέρια τους, ηλικιωμένοι σε γηροκομεία, παιδάκια σε ιδρύματα ή αναλφάβητοι φυλακισμένοι. Με την πεποίθηση ότι η πρόσβαση στην λογοτεχνία πρέπει να είναι δυνατή σε όλους, οι εθελοντές του Διαβάζω για τους Άλλους αναπτύσσουν δράσεις ζωντανών αναγνώσεων σε όλο και περισσότερα ιδρύματα κάθε μέρα, στην Αθήνα αλλά και σε άλλες πόλεις. Παράλληλα, οι εθελοντές του Δικτύου διαβάζουν και ηχογραφούν, παραμύθια και βιβλία λογοτεχνίας, προκειμένου να εμπλουτιστεί η Ακουστική Βιβλιοθήκη των Τυφλών. Δεν ηχογραφούνται μόνο βιβλία, αλλά και εγχειρίδια, οδηγίες χρήσης, φύλλα οδηγιών φαρμάκων, συνταγές μαγειρικές, πανεπιστημιακά συγγράμματα και άλλα έντυπα – στα οποία, όλοι όσοι διαβάζουμε αυτό το άρθρο, έχουμε εύκολη πρόσβαση, και συχνά ξεχνάμε ότι υπάρχουν πολλοί που δεν έχουν… Όραμά του Δικτύου είναι να δημιουργηθεί μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη όπου θα έχουν πρόσβαση αποκλειστικά με μειωμένη ή καθόλου όραση. Από τον Δεκέμβριο, η ομάδα συμμετέχει και στην Δράση «Παραμύθι Χωρίς Όρια» , μία ηλεκτρονική βιβλιοθήκη παραμυθιών, η οποία απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας με προβλήματα όρασης. Η βιβλιοθήκη αποτελείται από 10 παραμύθια, τα οποία αφηγούνται εθελοντές του Διαβάζω για τους Άλλους, ενώ κάποια από αυτά έχουν προσαρμοστεί κατάλληλα οπτικά, υπό τις οδηγίες του προγράμματος της Πρώιμης Παρέμβασης της Αμυμώνης ώστε να γίνονται αντιληπτά από παιδιά με προβλήματα όρασης. Η ομάδα, Διαβάζω για τους Άλλους προέκυψε στις αρχές του 2015, όταν η Αργυρώ Σπυριδάκη και ο Θοδωρής Τσάτσος (ο οποίος είναι εκ γενετής τυφλός) διαπίστωσαν πόσο περιορισμένη είναι η ποικιλία ελληνικών audio books. Σκέφτηκαν ότι η λύση θα ήταν να βρεθούν άτομα που μπορούν να αφιερώνουν λίγο από το χρόνο τους για να διαβάζουν σε κοινά που δεν μπορούν να διαβάσουν μόνα τους – είτε ζωντανά, είτε σε στούντιο ηχογράφησης. Οι εθελοντές λαμβάνουν δωρεάν εκπαίδευση σε τομείς που μπορούν να τους δώσουν εφόδια για να γίνουν καλύτεροι στο κομμάτι που έχουν αναλάβει – όπως σεμινάρια δημιουργικής απασχόλησης, αφήγησης παραμυθιών, κατασκευής κούκλας, παιδοψυχολογίας, ορθοφωνίας και αυτοσχεδιασμού. Περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις αλλά και για να γίνει κάποιος εθελοντής θα βρείτε: στο www.giatousallous.gr και στο facebook: www.facebook.com/giatousallous/
Διακόσια χρόνια λειτουργίας κλείνει σήμερα το μουσείο Πράδο στη Μαδρίτη, που αριθμεί 8.200 σχέδια, 7.600 έργα ζωγραφικής, 4.800 εκτυπώσεις και 1.000 γλυπτά, καθώς και πολλά άλλα έργα τέχνης και ιστορικά έγγραφα. Καθόλου άσχημα για ένα μουσείο, που όταν άρχισε να λειτουργεί στις 19 Νοεμβρίου του 1819, είχε μόλις 311 έργα ζωγραφικής. Μεταξύ των εκθεμάτων του, είναι πίνακες του Ντιέγκο Βελάσκεθ, Φρανσίσκο ντε Γκόγια, έργα του Τισιανό, του Τιντορέτο, του Ρούμπενς, του Ραφαήλ, του Ντύρερ, του Ελ Γκρέκο, του ΙερώνυμουΜπος, η έκθεση με έργα του οποίου το 2016, με αφορμή τα 500 χρόνια από τον θάνατό του εκτίναξε την επισκεψιμότητα του μουσείου από 2.600.000 επισκέπτες σε τρία εκατομμύρια. Ήταν η πιο επιτυχημένη έκθεση που είχε διοργανώσει ποτέ το Πράδο. Το κτίριο σχεδιάστηκε το 1785 από τον αγαπημένο αρχιτέκτονα του βασιλιά Καρόλου Γ, Χουάν ντε Βιλανουέβα και θα στέγαζε το μουσείο φυσικών επιστημών. Ήταν μέρος ενός μεγαλοπρεπούς κτιριακού σχεδίου σχεδιασμένου να δώσει στη Μαδρίτη ένα μνημειώδη αστικό χώρο. Η λέξη «prado», που στα ισπανικά σημαίνει «λιβάδι» χαρακτήρισε ολόκληρη την περιοχή του Μουσείου στην οποία βρίσκεται και ο Βοτανικός Κήπος και το Δημαρχείο της Μαδρίτης, που επίσης σχεδίασε ο Βιλανουέβα. Στο ίδιο μέρος ο Ναπολέων είχε εγκαταστήσει το ιππικό και τις μπαρουταποθήκες για τα στρατεύματά του κατά τη διάρκεια του πολέμου της Ιβηρικής. Το κτίριο ωστόσο δεν έγινε ποτέ μουσείο φυσικών επιστημών, αντιθέτως, η φιλότεχνη βασίλισσα, η Μαρία Ισαβέλλα ντε Μπραγκάνζα, σύζυγος του εγγονού του Καρόλου, Φερδινάνδου 7ου, στέγασε εκεί τη βασιλική συλλογή Ζωγραφικής και Γλυπτικής, η οποία άνοιξε για πρώτη φορά στο κοινό τον Νοέμβριο του 1819. Μέχρι σήμερα αυτή η συλλογή αποτελεί τον πυρήνα της συλλογής του Μουσείου και λέγεται ότι είναι τόσο μεγάλη, που κάθε φορά εκτίθεται μόλις το ένα έβδομο της. Το πιο γνωστό έργο που εκτίθεται στο Μουσείο είναι το «Las Meninas» του Βελάσκεθ. Ο Βελάσκεθ όχι μόνο παραχώρησε στο Μουσείο τα έργα του, αλλά δραστηριοποιήθηκε ενεργά στο να συγκεντρώσει στο Μουσείο έργα ιταλών καλλιτεχνών. Το 1918 επεκτάθηκε και κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, κατόπιν σύστασης της Κοινωνίας των Εθνών, 353 πίνακες μαζί με άλλα έργα τέχνης στάλθηκαν στη Βαλένθια. Αργότερα κατέληξαν στη Γενεύη, από όπου επέστρεψαν στο Μουσείο με νυχτερινά τρένα μέσω γαλλικού εδάφους, μόλις ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Στα χρόνια της καθεστώτος Φράνκο, το μουσείο επεκτάθηκε δύο ακόμα φορές και αντικαταστάθηκαν τα ξύλινα δάπεδα με μάρμαρο. Όταν αποκαταστάθηκε η Δημοκρατία στην Ισπανία, το 1981, επέστρεψε από την Αμερική η περίφημη «Γκερνίκα» του Πάμπλο Πικάσο εκτέθηκε στο Πράδο. Αργότερα όμως μεταφέρθηκε στο Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία, όπου διαμορφώθηκε ο κατάλληλος χώρος για να εκτεθεί ένας τόσο τεράστιος πίνακας. Το μουσείο, με αφορμή τα 200α του γενέθλια, επεκτάθηκε ξανά κατά 2.500 τ.μ., ενώ εντάχθηκε στο πυρήνα του το ιστορικό Salon de Reinos με παράλληλη δημιουργία νέων δημόσιων χώρων. Photos by https://commons.wikimedia.org
Περισσότερα από 160 γράμματα, γραμμένα σε μία περίοδο 20 ετών, ρίχνουν φως στις πιο σκοτεινές πτυχές της ζωής του Ιαν Φλέμινγκ, δημιουργού του Τζέιμς Μποντ, με τη γυναίκα του Αν. Ο οίκος Sothbys βγάζει σε δημοπρασία 160 γράμματα του ζευγαριού από τις πρώτες μέρες του μυστικού τους δεσμού -η Αν ήταν παντρεμένη όταν γνωρίστηκαν- μέχρι το πικρό τέλος του γάμου τους. Τα γράμματα, που απεικονίζουν γλαφυρά ανθρώπους της υψηλής κοινωνίας και τα κουτσομπολιά της εποχής, αποκαλύπτουν πολλά για τη σχέση τους, όπως ότι είχε και κάποιες σαδομαζοχιστικές υφές: «σε θέλω ακόμα κι όταν με δέρνεις με το μαστίγιο γιατί μου αρέσει να με πληγώνεις και μετά να με φιλάς» γράφει σ’ ένα από τα γράμματα της η Αν. Η Αν Φλέμινγκ γεννήθηκε στην αριστοκρατία και παντρεύτηκε πλούσιους άντρες. Ο πρώτος σύζυγός της ήταν ο Σέιν Ο’ Νιλ ο 3ος βαρόνος O’Νιλ. Μετά το θάνατό του στο πεδίο των μαχών το 1944, παντρεύτηκε τον μεγιστάνα Τύπου Εσμοντ Χαρμσγουόρθ , επίσης αριστοκρατικής καταγωγής. Είχε σχέση με τον Φλέμινγκ στη διάρκεια και των δύο γάμων της και μάλιστα το 1948 απέκτησαν μία κόρη, που έζησε μόλις 8 ώρες καθώς είχε γεννηθεί πρόωρα. Σ’ ένα από τα γράμματα που της έγραψε εκείνη την εποχή γράφει: «Δεν έχω λόγια να σε παρηγορήσω. Ο πόνος είναι οξύς, το ξέρω. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να σου στείλω την αγκαλιά μου, την αγάπη μου και τις προσευχές». Αυτό το γράμμα το είχε γράψει μετά από ένα παιχνίδι γκολφ με τον Χαρμσγουόρθ. Οι δυο τους είχαν κι άλλες σχέσεις και κατά τη διάρκεια του γάμου τους- παντρεύτηκαν το 1952- και η Ανν του είχε μάλιστα γράψει: «Αναφέρεσαι στις «κακές εργένικες ημέρες», αλλά με το μόνο πρόσωπο που σταμάτησες να κοιμάσαι όταν τελείωσαν, είμαι εγώ!».
Κι εκείνος απάντησε: «κυνηγάμε ο ένας τον άλλο σε τέτοιο βαθμό που η ζωή γίνεται ανυπόφορη». Τα γράμματα, σύμφωνα με τον Γκάμπριελ Χίτον, ειδικό του οίκου στην αλληλογραφία, αποκαλύπτουν και το πώς χτίστηκε σιγά- σιγά ο χαρακτήρας του Τζέιμς Μποντ. Δεν «είναι τυχαίο»,λέει στην εφημερίδα Guardian, ο Χίτον, που ο «Φλέμινγκ έγραψε το το Casino Royale, το πρώτο βιβλίο της σειράς, τον χρόνο που παντρεύτηκε». «Ήταν ταυτόχρονα μια διέξοδος της λίμπιντο του και μια προσπάθεια να βγάλε πολλά χρήματα για την γυναίκα που αγαπούσε και που είχε συνηθίσει να ζει στον πλούτο». Σαν σήμερα πέθανε ο Γιάννης Ρίτσος, ο ποιητής της «Ρωμιοσύνης». Γεννήθηκε το 1909. Ξημερώνοντας Πρωτομαγιά, στη Μονεμβασιά της Λακωνίας. Εσπούδασε, «ιστορία του παρελθόντος και του μέλλοντος στη σύγχρονη σχολή του Αγώνα» και, μαζί, τους ανθρώπους, τους πόθους και τα πάθη τους. Επάγγελμά του: ποιητής. Εδήλωνε «απαρηγόρητος παρηγορητής του κόσμου» και διατράνωνε: «είμαι κι εγώ από την ίδια ράτσα· επιμένω· δεν το βάζω κάτω». Το όνομά του, Γιάννης Ρίτσος. «Ερωτευμένος πάντα με τα δέντρα, τα πουλιά, τα ζώα και τους ανθρώπους, / ερωτευμένος προπάντων με το κάλλος των καθάριων στοχασμών / και με το κάλλος των νεανικών σωμάτων». Η ζωή του ποιητή, «που πολύ τον τυράννησε» και την οποία εκείνος ευγνωμονούσε ακριβώς γι’ αυτό, επειδή του έδωσε «πολύ υλικό για την ποίησή του». Νοσηλείες σε σανατόρια σε θέση απόρου, εξορίες, διωγμοί, απαγορεύσεις της ποίησής του, αλλά και έρωτες, φιλίες, ήρεμες οικογενειακές στιγμές. Και πάνω απ’ όλα, η «Ποίηση». Μέσα από αυτήν «πάλεψε με τις λέξεις, με το χρόνο, με τα πράγματα». Έδωσε θέση «στην πεταλούδα, στο χαλίκι, στ’ αλογάκι της Παναγίας, / στους ολονύκτιους στεναγμούς των άστρων, στη δροσοστάλα / που πέφτει απ’ το ροδόφυλλο, στ’ άρρωστο αηδόνι, στις μεγάλες σημαίες, / στο γαλάζιο, στο κόκκινο, στο κίτρινο». Πλούτισε «τον κόσμο με μόχθο κι εγκαρτέρηση». Ένα ποίημα που αγάπησα πολύ και ήταν από τα πρώτα που διάβασα, είναι το «Πρωινό άστρο», το οποίο έγραψε όταν γεννήθηκε η κόρη του Έρη και κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο του 1995. Πρωϊνὸ ἄστρο Κοριτσάκι μου, θέλω νὰ σοῦ φέρω τὰ φαναράκια τῶν κρίνων νὰ σοῦ φέγγουν στὸν ὕπνο σου. Κοιμήσου κοριτσάκι. Εἶναι μακρὺς ὁ δρόμος. Πρέπει νὰ μεγαλώσεις. Εἶναι μακρὺς μακρὺς μακρὺς ὁ δρόμος. Τὸ παιδί μου κοιμήθηκε κι ἐγὼ τραγουδάω... Δύσκολα εἶναι, κοριτσάκι, στὴν ἀρχή. Τί νὰ πεῖς, δὲν ξέρεις. Δύσκολα εἶναι στὴν ἀρχή. Γιατὶ δὲν εἶναι, κοριτσάκι, νὰ μάθεις μόνο ἐκεῖνο ποὺ εἶσαι, ἐκεῖνο ποὺ ἔχεις γίνει. Εἶναι νὰ γίνεις ὅ,τι ζητάει ἡ εὐτυχία τοῦ κόσμου, εἶναι νὰ φτιάχνεις, κοριτσάκι, τὴν εὐτυχία τοῦ κόσμου. Ἄλλη χαρὰ δὲν εἶναι πιὸ μεγάλη ἀπ᾿ τὴ χαρὰ ποὺ δίνεις. Νὰ τὸ θυμᾶσαι, κοριτσάκι. Πηγή: https://www.yannisritsos.gr/
Φωτογραφία: Γκράφιτι με τη μορφή του Γιάννη Ρίτσου στον Αη Στράτη |
Archives
January 2023
Categories
All
|