Φως κι Ελπίδα, η πρώτη ορχήστρα τυφλών γυναικών ή με σοβαρά προβλήματα όρασης από την Αίγυπτο, έχει ως στόχο την άρση του αποκλεισμού των τυφλών γυναικών από μία συντηρητική κι ανδροκρατούμενη κοινωνία, σαν αυτή της Αιγύπτου. Η ορχήστρα δημιουργήθηκε από τη μη κυβερνητική οργάνωση Αl Nour Wal Amal, η οποία ιδρύθηκε το 1954 στο Κάιρο, από μια ομάδα εθελοντών γυναικών, ως το πρώτο κέντρο στη Μέση Ανατολή για την εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση και ενσωμάτωση τυφλών κοριτσιών στην κοινωνία. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας -και χωρίς συγκεκριμένες προσδοκίες- δημιουργήθηκε το 1961 η Ορχήστρα. Αρχικά αποτελούνταν από 15 κορίτσια αλλά με τα χρόνια εξελίχθηκε στο σημερινό Μουσικό Σύνολο με 36 ερμηνεύτριες και αποτελεί το πιο διάσημο τμήμα του συλλόγου. Τα μέλη της ορχήστρας μελετάνε το εκάστοτε κομμάτι με την βοήθεια του κώδικα Μπράιγ και ενόσω διαρκούν οι πρόβες απομνημονεύουν κάθε στοιχείο, κάθε παύση, κάθε νότα, εφαρμόζοντας και μεταφέροντας με ακρίβεια όλα όσα έχουν μάθει στις συναυλίες. Σήμερα ακολουθούν τις οδηγίες του δρ. Αλί Οσμάν και ξεκινάνε με ατομική εκπαίδευση, πραγματοποιώντας παράλληλα εβδομαδιαίες ομαδικές συναντήσεις, στοχεύοντας σε σταδιακή εξέλιξη και μουσική ολοκλήρωση. Ασχολούνται με την κλασική δυτική, αιγυπτιακή και ανατολίτικη μουσική και παίζουν πνευστά, κρουστά, έγχορδα και χάλκινα μουσικά όργανα. Έχουν αποκτήσει φίλους και διεθνή αναγνώριση σε πολλά κράτη ανά τον κόσμο. Ο στόχος του κέντρου Al Nour Wal Amal ήταν να δώσει σε εκείνες τις γυναίκες διεξόδους προσωπικής έκφρασης και παράλληλα να ενισχύσει το αίσθημα αυτοεκτίμησης προκειμένου να μπορούν να ενταχθούν στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας ως ισότιμα μέλη.
Και οι γυναίκες αυτές τα κατάφεραν, διαπρέπουν σαν καλλιτέχνιδες και λειτουργούν ως πρότυπο όχι μόνο για τα κορίτσια της πατρίδας τους, αλλά για όλες. «Κατάφερα να δηλώσω στον κόσμο πως παρόλο που έχασα την όραση μου, είμαι μία ξεχωριστή μουσικός», δηλώνει περήφανα η επικεφαλής της ορχήστρας, Σαϊμαά Χουσεϊν.
0 Comments
Μπορεί μία μπανάνα κολλημένη με γκρίζα μονωτική ταινία στον τοίχο, να είναι έργο τέχνης; Αν έχει την… υπογραφή του Ιταλού Μαουρίτσιο Κατελάν, που βρίσκεται στην πρώτη σειρά των πολυσυζητημένων σύγχρονων καλλιτεχνών, τότε ναι. Η μπανάνα, που παρουσιάζεται στη φουάρ Art Basel Miami Beach από την παρισινή γκαλερί Perrotin έχει κάνει ήδη μεγάλη επιτυχία: αν και κοστίζει 120.000 δολάρια (!), μέχρι στιγμές υπάρχουν δύο αγοραστές, ενώ μετά τη δεύτερη πώληση, η τιμή ανέβηκε στα 150.000 δολάρια και η τρίτη βερσιόν του έργου αναμένεται να πωληθεί σε μουσείο. Ποιος όμως είναι ο Κατελάν που καταφέρνει να πείσει κάποιον να δώσει 120 χιλιάδες δολάρια για ένα έργο που θα σαπίσει; Γεννημένος στην Πάδουα, ξεκίνησε την επαγγελματική του ζωή σχεδιάζοντας ξύλινα έπιπλα, κατάλαβε όμως από νωρίς την ανάγκη του για τέχνη και ξεκίνησε να δημιουργεί υπερρεαλιστικά και τολμηρά γλυπτά με μια χιουμοριστική διάθεση. Τράβηξε πάνω του για πρώτη φορά τα φώτα της δημοσιότητας με το γλυπτό η «Η Ενάτη Ώρα», στο οποίο ο καλλιτέχνης αναφέρεται στην ώρα θανάτου του Χριστού. Μόνο που το γλυπτό απεικονίζει τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β’, που πέφτει στο έδαφος, χτυπημένος από έναν μετεωρίτη που έστειλε η θεϊκή οργή. Είχε αρχικά εκτεθεί το 1999 στην Αίθουσα Τέχνης στη Βασιλεία (Kunsthalle Basel). Άλλο έργο που προκάλεσε είναι το Him, που αναπαριστά τον Αδόλφο Χίτλερ γονατιστό κι είναι κατασκευασμένο από κερί και ρητίνη Το ύψους του γλυπτού είναι ίσο με αυτό ενός μικρού παιδιού. Πουλήθηκε για 17,2 εκατομμύρια δολάρια, ποσό – ρεκόρ για τα έργα του καλλιτέχνη. Το 2010, προκαλεί και πάλι με ένα μαρμάρινο μεσαίο δάχτυλο χεριού ύψους 11 μέτρων στην Πλατεία Αφάρι στο Μιλάνο, μπροστά από το χρηματιστήριο της πόλης. Η δημιουργία του ονομάζεται «L.O.V.E.» και ο καλλιτέχνης είχε δηλώσει πως το έργο του αποτελεί περισσότερο μία κίνηση αγάπης παρά ένα σχόλιο στον κόσμο της οικονομίας. Την ίδια χρονιά, κυκλοφόρησε στην αγορά το περιοδικό TOILETPAPER, που εκδίδεται δύο φορές τον χρόνο με τον φωτογράφο Πιερπάολο Φεράρι. Το 2011 προκαλεί ένα ένθερμο δημόσιο διάλογο με τα γεμιστά του περιστέρια στη 54η Μπιενάλε της Βενετίας ενώ την ίδια χρονιά τα έργα του στο Μουσείο Γκουγκενχάιμ στη Νέα Υόρκη κρέμονταν στο ταβάνι. Το 2012, αποσύρεται, συνταξιοδοτείται όπως δήλωνε, αλλά το 2016 επέστρεψε δριμύτερος με μία χρυσή λεκάνη τουαλέτας. Λέγεται «Αμερική» κι είναι από μασίφ χρυσό 18 καρατίων. Περιλαμβάνει λεκάνη, κάθισμα και καζανάκι και είναι απολύτως λειτουργική. Εκτέθηκε από τον Σεπτέμβριο του 2016 έως το καλοκαίρι του 2017. Περισσότεροι από 100.000 επισκέπτες «χάρηκαν», το λουδοβίκειας χλιδής έργο, στο οποίο ο μόνος περιορισμός ήταν να μείνεις μέσα μόνο τρία λεπτά. Λόγω κοσμοσυρροής, ο Κατελάν δεν κατάφερε όπως έχει ομολογήσει να χρησιμοποιήσει ποτέ την τουαλέτα γιατί ήταν πάντα «κατειλημμένη». Μάλλον δεν πρόκειται να σταθεί και στο μέλλον τυχερός, αφού το έργο έκανε φτερά όταν εκτέθηκε στο ανάκτορο Μπλένιμ της Βρετανίας. Ο δημιουργός είχε δηλώσει πως ελπίζει οι δράστες να το έκαναν για… καλό σκοπό, να είναι οι σύγχρονοι «Ρομπέν των Δασών».
Η Βαλεντίνα Παπαδημητράκη από την ομάδα «Θέατρο του παπουτσιού πάνω στο δέντρο» «υφαίνει» στο Distaff τον τρόπο με τον οποίο η ομάδα μυεί τα παιδιά στην μαγεία των λαϊκών παραμυθιών μέσω του θεάτρου. Γιατί «Θέατρο του παπουτσιού πάνω στο δέντρο»; Το όνομα αυτό είναι δανεισμένο από τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Έτσι είχε ονομάσει έναν θίασο που είχε φτιάξει, με τον οποίο ανέβαζε παραστάσεις δραματοποιώντας παραδοσιακά τραγούδια της Ανδαλουσίας. Έπεσε στην αντίληψή μου αυτή η πληροφορία όταν μελετούσα το έργο του «Τα μάγια της πεταλούδας» που το ανεβάσαμε το 2003. Με κέντρισε ο συμβολισμός του δέντρου ως φορέα της ρίζας και της ταυτότητάς μας, σε συνδυασμό με το παπούτσι που κρέμεται παιχνιδιάρικα από τα κλαδιά του, ως ένα μέσο που μας προχωράει μπροστά. Και κάπως έτσι κρατήσαμε αυτή την παραμυθένια ονομασία. Πότε ξεκινήσατε και πώς βρεθήκατε; Ξεκινήσαμε το 2001 με την παράσταση «Ο Ζαχαράκης, ένα λαϊκό παραμύθι με παραδοσιακούς σκοπούς και τραγούδια», σε κείμενο της Ζ. Βαλάση. Με τα τότε μέλη της ομάδας γνωριζόμασταν από διάφορες προηγούμενες συνεργασίες. Με καθέναν από κάπου αλλού. Από τη θεατρική ομάδα ΟΜΜΑ studio, από το Ελληνικό Κέντρο Λαογραφικών Μελετών όπου έκανα για χρόνια παραδοσιακούς χορούς, από σχολεία όπου είχαμε συνυπάρξει ως εμψυχωτές, από θεατρικά σεμινάρια που είχαμε παρακολουθήσει μαζί. Η σύσταση της ομάδας μεταβλήθηκε πολλές φορές μέσα στα χρόνια, ήρθαν καινούργιοι συνεργάτες, έφυγαν, ήρθαν άλλοι. Τι είναι αυτό που σας εμπνέει στη λαϊκή παράδοση; Το γεγονός ότι το παραγόμενο υλικό, είτε αυτό είναι παραμύθι, είτε τραγούδι, είτε κάποιο παιχνίδι, αποτελεί αποτέλεσμα ζυμώσεων πολλών ανθρώπων, πολλών εποχών, φέρει επομένως μια συμπύκνωση νοημάτων και ταυτόχρονα μια απλότητα που με γοητεύει. Ποια είναι η ανταπόκριση των παιδιών στα λαϊκά παραμύθια; Μπορούν αυτά να μιλήσουν στη δικιά τους γλώσσα; Και πώς ανταποκρίνονται οι ενήλικοι θεατές; Τα λαϊκά παραμύθια μεταφέρουν με τρόπο συμβολικό την κοινή εμπειρία της ανθρώπινης ύπαρξης. Λειτουργούν ως μέσο επικοινωνίας στον χώρο και τον χρόνο. Τα παιδιά γοητεύονται από την αφήγηση των ιστοριών αυτών μέσα από το θέατρο, αρκεί να βρει κανείς τον τρόπο να τα προσεγγίσει με αμεσότητα και αλήθεια. Στη δική μας περίπτωση συντελεί σ’ αυτή την κατεύθυνση και ο συνδυασμός της ζωντανής μουσικής. Όσο για τους ενήλικες, όλο αυτό το υλικό τους γεννά μνήμες και είναι συνήθως πολύ ανοιχτοί να αφεθούν και να ξαναγίνουν παιδιά. Υλοποιείται το όνειρο σας για ένα θέατρο που φέρνει κοντά όλες τις γενιές; Ναι, είναι ένα όνειρο που το έχω δει να υλοποιείται πολλές φορές. Και οφείλεται στη φύση των υλικών με τα οποία δουλεύω στο Θέατρο του παπουτσιού πάνω στο δέντρο. Είναι πολύ όμορφο να βλέπεις ανάμεσα στο κοινό να συνυπάρχουν, να μαγεύονται και να χαίρονται μαζί, ως θεατές της ίδιας παράστασης, παιδιά, μεσήλικες, αλλά και άνθρωποι προχωρημένης ηλικίας. Ωστόσο, δεν είναι κάτι που μπορεί να το κατορθώσει οποιοδήποτε είδος θεάτρου. Το λαϊκό παραμύθι μπορεί. Φέρει μια οικειότητα που είναι δύσκολο να κατακτηθεί με άλλα κείμενα. Φαντάζεστε ένα θέατρο που προσπαθεί να καταργήσει το διαχωρισμό κοινού-ηθοποιού. Πώς επιτυγχάνεται αυτό; Το «σπάσιμο» της διαχωριστικής γραμμής ανάμεσα στους θεατές και τη σκηνή, το βλέπω σαν παιχνίδι. Είναι ένα τέχνασμα για να επικοινωνήσω με το κοινό. Και είναι κάτι που ξετρελαίνει και τα παιδιά. Έχω πειραματιστεί κατά καιρούς με διάφορους τρόπους διάδρασης με το κοινό. Στην παράσταση «Η Κανέλα και το Δυοσμαράκι» τους δύο κεντρικούς ρόλους του έργου τους έπαιζαν δύο παιδιά από το κοινό, αλληλεπιδρώντας με τις δύο ηθοποιούς-αφηγήτριες. Στην παράσταση «Ένα μπαλόνι μυστικά» τα παιδιά-θεατές, γίνονταν οι πολίτες του Αγγελόκαστρου και έβγαζαν ετυμηγορία ως προς την τύχη του άδικου Βασιλιά. Μου αρέσει να εμπλέκω τα παιδιά στη δράση, να τα βγάζω από τη θέση του παθητικού θεατή. Η διάδραση με το κοινό είναι για μένα ένα γόνιμο πεδίο έρευνας και πειραματισμού. Έχετε παρατηρήσει διαφορές στην αλληλοεπίδραση σας με τα παιδιά στις διάφορες πόλεις που ταξιδεύετε; Η βασική διάκριση που θα μπορούσα να κάνω είναι ανάμεσα στα παιδιά των πόλεων και τα παιδιά που ζουν σε χωριά ή απομακρυσμένες κωμοπόλεις. Τα δεύτερα, έχοντας λιγότερα ερεθίσματα είναι πιο ανοιχτά, πιο διαθέσιμα να δουν μια παράσταση και έχουν πιο πρωτογενείς, αφιλτράριστες αντιδράσεις. Ποιες παραστάσεις παρουσιάζετε φέτος; Αυτή τη χρονιά παρουσιάζουμε τα «Παραμύθια στο ταψί!» που είναι σχετικά καινούργια παράσταση και τα «Αμυγδαλοτσακίσματα» που φέτος συμπληρώνουν δεκαετία. Είναι μικρού βεληνεκούς παραστάσεις, με δύο πρόσωπα επί σκηνής, που συνδυάζουν αφήγηση, ζωντανή μουσική, παραδοσιακά τραγούδια και ζαχαροπλαστική! Είναι παραστάσεις που καλούν τους μικρούς θεατές να ενεργοποιήσουν όλες τις αισθήσεις τους και να πάρουν μέρος τραγουδώντας, χορεύοντας και φτιάχνοντας αμυγδαλωτά στη μία περίπτωση και κουλουράκια στη δεύτερη. Είναι παραστάσεις φτιαγμένες για να μεταφέρονται και να παίζονται όπου υπάρχουν παιδιά. Σε σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, βιβλιοθήκες κλπ. Περισσότερες πληροφορίες για τις παραστάσεις μας μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα μας www.theatropapoutsi.gr και στη σελίδα μας στο facebook: Θέατρο του παπουτσιού πάνω στο δέντρο.
Το θέατρο ταξιδεύει στα σχολικές αίθουσες όλης της Ελλάδας χάρη στο πρόγραμμα του Εθνικού Θεάτρου, «Το Θέατρο στο Νέο Σχολείο» κι «εκεί ανάμεσα στις αίθουσες, τις γεμάτες από θρανία που σέρνουμε ανά την Ελλάδα για να κάνουμε χώρο – σαν σκηνικά που κάθε βράδυ παίρνουν τη θέση τους στη σκηνή», περιγράφει γλαφυρά το πρόγραμμα η κυρία Σοφία Βγενοπούλου, η καλλιτεχνική του υπεύθυνη. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε γυμνάσια και λύκεια της περιφέρειας με στόχο αφενός να φέρει μαθητές σε επαφή με το θέατρο και να ενεργοποιήσει τους καθηγητές τους, δημιουργώντας ένα δίκτυο από ευαισθητοποιημένους εκπαιδευτικούς σε όλη την Ελλάδα.
Το πρόγραμμα ξεκινάει με κάθε νέα σχολική χρονιά. Αρχικά, οι καθηγητές του εκάστοτε σχολείου που συμμετέχει παρακολουθούν ένα πενθήμερο σεμινάριο θεατρικής επιμόρφωσης το οποίο προσφέρεται δωρεάν, ενώ παρέχονται στους εκπαιδευτικούς και τα έξοδα μετακίνησής τους. Το σεμινάριο γίνεται στο Εθνικό θέατρο και στόχος του είναι η ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών μέσα από την συνεργασία τους με καλλιτέχνες, η οποία θα έχει συνέχεια με την στενότερη μεταξύ τους συνεργασία στην δημιουργική διαδικασία που θα ακολουθήσει, και τελικά η δημιουργία ενός δικτύου υποστήριξης μεταξύ καλλιτεχνών και εκπαιδευτικών. Στην διάρκεια των 9 μηνών που διαρκεί το πρόγραμμα, ο υπεύθυνος καλλιτέχνης για την κάθε ομάδα επισκέπτεται το σχολείο τουλάχιστον δύο φορές τον μήνα, έρχεται σε άμεση επαφή και με τους συμμετέχοντες καθοδηγεί και στηρίζει την δουλειά του εκπαιδευτικού με την ομάδα και βοηθάει την εξέλιξή της. Διατηρεί σε όλη την διάρκεια της χρονιάς στενή επικοινωνία, με συνεχή ανταλλαγή ιδεών, προτάσεις, αλλά και εποπτεία της διαδικασίας. Το τελικό δρώμενο-προϊόν την δημιουργικής διαδικασίας της χρονιάς παρουσιάζεται στην τοπική κοινότητα στο τέλος της ακαδημαϊκής χρονιάς. Το τέλος κάθε χρονιάς σηματοδοτείται από το γύρισμα ενός ντοκιμαντέρ, που στόχο έχει να αποτυπώσει και την διαδικασία αυτή καθ’ εαυτή. Πέρσι, οπότε και ξεκίνησε το πρόγραμμα (στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρωπίνου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020») αιτήθηκαν να συμμετέχουν 119 σχολεία εκ των οποίων επελέγησαν τα 20 σε 8 διαφορετικές Περιφέρειες της Ελλάδας. Φέτος, στη δεύτερη χρονιά του , 150 σχολικές μονάδες κατέθεσαν αίτημα να συμμετέχουν στο πρόγραμμα όπου και πάλι (λόγω του συγκεκριμένου κονδυλίου) επελέγησαν 20 – μεταξύ των οποίων σχολεία από την Κάλυμνο, την Άμφισσα, το Ηράκλειο, τα Χανιά, την Καλαμάτα, τη Χίο, την Κόρινθο, την Αμαλιάδα, το Βούναργο Ηλείας. |
Archives
January 2023
Categories
All
|