Γιάννης Ρίτσος, ο «απαρηγόρητος παρηγορητής του κόσμου»

Σαν σήμερα πέθανε ο Γιάννης Ρίτσος, ο ποιητής της «Ρωμιοσύνης». 

Γεννήθηκε το 1909. Ξημερώνοντας Πρωτομαγιά, στη Μονεμβασιά της Λακωνίας. Εσπούδασε, «ιστορία του παρελθόντος και του μέλλοντος στη σύγχρονη σχολή του Αγώνα» και, μαζί, τους ανθρώπους, τους πόθους και τα πάθη τους. Επάγγελμά του: ποιητής. Εδήλωνε «απαρηγόρητος παρηγορητής του κόσμου» και διατράνωνε: «είμαι κι εγώ από την ίδια ράτσα· επιμένω· δεν το βάζω κάτω». Το όνομά του, Γιάννης Ρίτσος. «Ερωτευμένος πάντα με τα δέντρα, τα πουλιά, τα ζώα και τους ανθρώπους, / ερωτευμένος προπάντων με το κάλλος των καθάριων στοχασμών / και με το κάλλος των νεανικών σωμάτων».
 
Η ζωή του ποιητή, «που πολύ τον τυράννησε» και την οποία εκείνος ευγνωμονούσε ακριβώς γι’ αυτό, επειδή του έδωσε «πολύ υλικό για την ποίησή του». Νοσηλείες σε σανατόρια σε θέση απόρου, εξορίες, διωγμοί, απαγορεύσεις της ποίησής του, αλλά και έρωτες, φιλίες, ήρεμες οικογενειακές στιγμές. Και πάνω απ’ όλα, η «Ποίηση». Μέσα από αυτήν «πάλεψε με τις λέξεις, με το χρόνο, με τα πράγματα». Έδωσε θέση «στην πεταλούδα, στο χαλίκι, στ’ αλογάκι της Παναγίας, / στους ολονύκτιους στεναγμούς των άστρων, στη δροσοστάλα / που πέφτει απ’ το ροδόφυλλο, στ’ άρρωστο αηδόνι, στις μεγάλες σημαίες, / στο γαλάζιο, στο κόκκινο, στο κίτρινο». Πλούτισε «τον κόσμο με μόχθο κι εγκαρτέρηση». 
 
Ένα ποίημα που αγάπησα πολύ και ήταν από τα πρώτα που διάβασα, είναι το «Πρωινό άστρο», το οποίο έγραψε όταν γεννήθηκε η κόρη του Έρη και κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο του 1995.

Πρωϊνὸ ἄστρο
 
Κοριτσάκι μου,
θέλω νὰ σοῦ φέρω
τὰ φαναράκια τῶν κρίνων
νὰ σοῦ φέγγουν στὸν ὕπνο σου.
Κοιμήσου κοριτσάκι.
Εἶναι μακρὺς ὁ δρόμος.
Πρέπει νὰ μεγαλώσεις.
 
Εἶναι μακρὺς
μακρὺς
μακρὺς ὁ δρόμος.
 
Τὸ παιδί μου κοιμήθηκε
κι ἐγὼ τραγουδάω...
 
Δύσκολα εἶναι, κοριτσάκι,
στὴν ἀρχή.
 
Τί νὰ πεῖς, δὲν ξέρεις.
Δύσκολα εἶναι στὴν ἀρχή.
 
Γιατὶ δὲν εἶναι, κοριτσάκι,
νὰ μάθεις μόνο
ἐκεῖνο ποὺ εἶσαι,
ἐκεῖνο ποὺ ἔχεις γίνει.
 
Εἶναι νὰ γίνεις
ὅ,τι ζητάει
ἡ εὐτυχία τοῦ κόσμου,
εἶναι νὰ φτιάχνεις, κοριτσάκι,
τὴν εὐτυχία τοῦ κόσμου.
 
Ἄλλη χαρὰ δὲν εἶναι πιὸ μεγάλη
ἀπ᾿ τὴ χαρὰ ποὺ δίνεις.
 
Νὰ τὸ θυμᾶσαι, κοριτσάκι.

---

Πηγή: https://www.yannisritsos.gr/
Φωτογραφία: Γκράφιτι με τη μορφή του Γιάννη Ρίτσου στον Αη Στράτη