Βία, μια "σκιώδη πανδημία"

UPDATE

Ανησυχητική αύξηση παρουσιάζει ο αριθμός των περιστατικών βίας κατά των γυναικών και ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19, παγκοσμίως. Μάλιστα, ο ΟΗΕ έχει χαρακτηρίσει την αύξηση αυτή ως εντεινόμενη «σκιώδη πανδημία»

Photo by Kristina Tripkovic on Unsplash

---

Στην Τουρκία, τουλάχιστον 18 γυναίκες έχουν σκοτωθεί από την αρχή της επιβολής περιοριστικών μέτρων, ενώ γυναικείες ΜΚΟ που βοηθούν θύματα ενδοοικογενειακής βίας, αναφέρουν ότι οι τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας λαμβάνουν περισσότερες κλήσεις από τότε που επιβλήθηκαν τα περιοριστικά μέτρα. 
​
Στη Γαλλία, ο Υπουργός Εσωτερικών δήλωσε ότι σύμφωνα με αστυνομικές πηγές σημειώθηκε αύξηση της τάξης του 33% στις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, ενώ στο Βερολίνο, καταγράφηκε αύξηση 11% τις πρώτες εβδομάδες του Απρίλη, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

Γραμμές στήριξης που λειτουργούν σε Ιρλανδία, Ολλανδία και Πολωνία επίσης ανέφεραν αύξηση στις κλήσεις που δέχονται, της τάξης του 50%.

Αλλά και στην Ισπανία, τα τηλεφωνήματα για επίκληση βοήθειας τις δύο τελευταίες  εβδομάδες του Μαρτίου αυξήθηκαν κατά 12,4% συγκριτικά με το αντίστοιχο δεκαπενθήμερο πέρυσι, έχουν σημειωθεί 11 γυναικοκτονίες, ενώ οι συνομιλίες στη γραμμή βοήθειας αυξήθηκαν κατά 270%.

Στην πρωτεύουσα της Κολομβίας, Μπογκοτά, η γραμμή βοήθειας που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση λαμβάνει καθημερινά κατά μέσο όρο 471 κλήσεις και μηνύματα από τότε που ξεκίνησε η καραντίνα, αύξηση 160% σε σχέση με πριν. 

Σε όλη την Κολομβία 13 γυναίκες έχουν δολοφονηθεί από τότε που ξεκίνησε η καραντίνα, πολλές από τις οποίες από τους συντρόφους ή τους συζύγους τους στα σπίτια τους, αποκαλύπτουν τα στοιχεία της κυβέρνησης. 
 
Στη Λατινική Αμερική, όπου η κουλτούρα μάτσο τροφοδοτεί τη βία εναντίον των γυναικών, οι κυβερνήσεις χωρών, όπως η Χιλή, το Μεξικό, η Αργεντινή έχουν επεκτείνει τις ειδικές τηλεφωνικές γραμμές καταγγελίας, προσθέτοντας σε αυτές υπηρεσίες μηνυμάτων, ενώ έχουν διατηρήσει ανοικτά τα καταφύγια όπου μπορούν να ζητήσουν προστασία οι γυναίκες και τα οικογενειακά δικαστήρια για να βοηθήσουν τα θύματα. 
 
Στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, όπου η γραμμή βοήθειας της κυβέρνησης δέχεται πλέον κατά 60% περισσότερα τηλεφωνήματα σε σχέση με την εποχή πριν την καραντίνα, οι γυναίκες μπορούν να καταγγέλλουν τη βία εναντίον τους στα φαρμακεία λέγοντας τις λέξεις “κόκκινη μάσκα”. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία έχει αρχίσει να επεκτείνεται και στην Ισπανία και τη Γαλλία.  
 
Οι Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν ένα παρόμοιο μοτίβο. Για παράδειγμα, στο Σιάτλ, μια από τις πρώτες πόλεις των ΗΠΑ που έπληξε η πανδημία, η Αστυνομία διαπίστωσε το Μάρτιο αύξηση 21% στις αναφορές ενδοοικογενειακής βίας. Στο Τέξας, κατά τη διάρκεια του Μαρτίου, ο εισαγγελέας στην κομητεία Μοντγκόμερι είδε αύξηση 35% στις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας. Η Αστυνομία σε όλη τη χώρα προσαρμόζει τα σχέδια αντιμετώπισης της οικιακής βίας για να προετοιμαστεί για τις αναμενόμενες αυξήσεις και για να εξασφαλίσει ότι τα θύματα μπορούν να βοηθηθούν ακόμη και σε εποχή περιορισμού μετακινήσεων.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών «Διοτίμα», βάσει με τα πρόσφατα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, οι κλήσεις στη γραμμή SOS 15900 αυξήθηκαν τον Μάρτιο κατά 16,5%, σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο (454-390 κλήσεις).
​
Πάντως, κανονικά συνεχίζουν να λειτουργούν οι είκοσι ξενώνες για κακοποιημένες γυναίκες και τα 42 συμβουλευτικά κέντρα που βρίσκονται ανά την επικράτεια, το πόσο όμως αρκούν για να καλύψουν μια έξαρση του φαινομένου είναι ένα ερώτημα, καθώς οι ξενώνες ήδη στεγάζουν αρκετές και δύσκολα (λόγω και των απαιτούμενων διαδικασιών) δέχονται νέες περιπτώσεις, καθώς αναφέρουν γυναικείες συλλογικότητες. 
​

---

Η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, τον τελευταίο μήνα, έλαβε συνολικά 1.769 κλήσεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας, οι κλήσεις για περιστατικά βίας, τον Απρίλιο, έφθασαν τις 1.070, ενώ οι αντίστοιχες κλήσεις, τον Μάρτιο, ήταν 325. Εξίσου ανησυχητική είναι η αύξηση των κλήσεων για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, τον Απρίλιο, με 648 κλήσεις. Οι κλήσεις για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας σχεδόν τετραπλασιάστηκαν το μήνα της «καραντίνας» σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, τον Μάρτιο, που καταγράφηκαν 166 κλήσεις για παρόμοια περιστατικά.

---

«Εκείνο το βράδυ κατά την προσπάθεια μου να κοιμηθώ μου ήρθε στο μυαλό η σκέψη… πώς θα ήμουν, αν ήμουν ακόμη ζωντανή, πώς θα περνούσα τον καιρό της καραντίνας στο σπίτι μαζί του. Πώς θα περνούσαν όλες αυτές οι ώρες, οι μέρες μαζί του. Με την ψυχολογική πίεση για τα μηνύματα που θα έρχονταν στο κινητό, στα social media. Με τις παράλογες σκέψεις που θα του περνούσαν από το μυαλό. Αποκομμένη καιρό από όλους τους δικούς μου ανθρώπους. Πώς θα τα κατάφερνα να τον έχω ήρεμο, να μην προκαλέσει κάτι, οτιδήποτε, την βίαιη αντίδρασή του. Σφίχτηκε το στήθος μου. Δεν μπορούσα να αναπνεύσω από την αγωνία. Πήγα και έκλαψα στο μπάνιο, να μην με ακούσει το παιδί. Πήρα βαθιές ανάσες και άρχισα να λέω στον εαυτό μου ότι έχω φύγει από όλο αυτό. Έχω γλιτώσει. Ναι έχω γλιτώσει. Και στο σπίτι είμαι μόνο εγώ και το παιδί μου. Οι δυο μας. Ασφαλείς»

Από ανώνυμη μαρτυρία στο Διαδίκτυο που κυκλοφόρησε αμέσως μετά την επιβολή καραντίνας. ​