Μιλώντας για δίαιτα στην ουσία μιλάμε για μια “διατροφική εκπαίδευση” σε άτομα που είτε πάσχουν από υπερβολικό βάρος ή από παθολογικά αίτια. Κατά πόσο είναι εφικτό να την ακολουθήσουν και κυρίως να την διατηρήσουν μετά την λήξη της συνεργασία σας;
Η διατροφική εκπαίδευση, όπως πολύ σωστά την αναφέρατε, περιλαμβάνεται σε ένα συνολικό πλαίσιο αλλαγής της διατροφικής συμπεριφοράς. Κάθε συνήθεια και συμπεριφορά που καλείται να τροποποιήσει ένας άνθρωπος, απαιτεί μία βηματική διαδικασία που με υπομονή θα τον οδηγήσει στην αλλαγή. Για να γίνει πραγματικότητα, θα πρέπει οι στόχοι να είναι ξεκάθαροι από την αρχή. Το πρόβλημα δεν είναι το βάρος, ούτε και η παθολογική κατάσταση. Το πρόβλημα είναι ο τρόπος συμπεριφοράς απέναντι στην κατανάλωση τροφής. Δεν θα σας πω ότι είναι εύκολο. Θα σας πω ότι είναι εφικτό κατόπιν προσπάθειας και ότι, όταν συμβεί, τότε μπορεί να διατηρηθεί εύκολα και μετά τον «χωρισμό» μας.

Κατά την μακρόχρονη πορεία σας στον χώρο της Διατροφής βλέπετε να έχουν αλλάξει τα “θέλω” των ανθρώπων και η ιδανική εικόνα που ουτοπιστικά κυνηγάνε;
Ναι. Οι στόχοι έχουν αλλάξει. Πάντα ο άνθρωπος θα επιθυμεί το βέλτιστο. Αυτό που δεν φτάνει, αυτό που δεν είναι ρεαλιστικό. Όμως οι άνθρωποι έχουν πια ενημερωθεί και γνωρίζουν ότι δεν είναι δυνατόν να χάσουν 15 κιλά σε 1 μήνα ή να αποκτήσουν το σώμα ενός μοντέλου ή ενός αθλητή που γυμνάζεται αρκετά χρόνια προσέχοντας αυστηρά την διατροφή του.

Παρατηρούμε μια στροφή των σύγχρονων Ελλήνων σε ένα μοντέλο υγιεινότερης  ζωής, διατροφής αλλά και άθλησης. Είναι απλώς μόδα και θα ...περάσει ή πιστεύετε ότι είναι πιο συνειδητοποιημένοι και τιμούν επιτέλους το “Νους υγιής εν σώματι υγιεί” ;
Η στροφή είναι εμφανής! Μετά από αρκετά χρόνια ενημέρωσης, παρατηρούμε μία αυξημένη διάθεση για αλλαγή. Τα υγιεινά τρόφιμα εμφανίζονται συχνότερα στα ράφια των σούπερ μάρκετ, ενώ τα γήπεδα και τα πάρκα έχουν γεμίσει με ανθρώπους κάθε ηλικίας, που θέλουν να γυμναστούν. Δεν είναι μόδα. Είναι αποτέλεσμα γνώσης και ενημέρωσης. Όταν κάποιος γνωρίζει τον λόγο για τον οποίο πρέπει να προσπαθήσει και ο λόγος αυτός είναι σημαντικός για τον ίδιο, τότε μπορεί να το κάνει, όσο δύσκολο και αν είναι. Ο ρόλος μας εστιάζεται σε δύο άξονες. Ενημέρωση για τον λόγο που πρέπει να προσπαθήσει ο καθένας ξεχωριστά και τι ακριβώς μπορεί και πρέπει να κάνει για να το πετύχει. Το ότι η μόδα «εκμεταλλεύεται» την αλλαγή, είναι ένα επιθυμητό γεγονός.

​Παιδική Παχυσαρκία, μια θλιβερή μάστιγα για τα Ελληνόπουλα. Πόσο δεκτικά είναι τα παιδιά που φτάνουν κοντά σας και πως μπορούμε να βοηθήσουμε ένα παιδί και να το απομακρύνουμε από την εικόνα του παχύσαρκου ενήλικα;
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι το παιδί είναι εκείνο που επιθυμεί περισσότερο να αλλάξει. Όχι ο γονέας. Το παιδί νιώθει την κριτική, την απόρριψη και επιθυμεί την αλλαγή. Για να το βοηθήσουμε αρκεί να «ανοίξουμε» τον δρόμο. Να αφαιρέσουμε τα εμπόδια και εμείς οι ίδιοι βάζουμε στην ρότα του. Δηλαδή, να το περιβάλουμε με υγιεινές επιλογές και συνήθειες, τις οποίες εμείς πρώτα θα ακολουθήσουμε. Η αλλαγή, είπαμε ότι δεν είναι εύκολη. Είναι όμως εφικτή και απολαυστική. Νέοι ορίζοντες μπορούν να ανοιχθούν μπροστά στα μάτια τόσο του παιδιού, όσο και του γονέα. Η συνεχής αντιπαράθεση για την κατανάλωση του γλυκού ή της σοκολάτας έχει αποδειχθεί άγονη.
 
Θα ήταν χρήσιμο και λειτουργικό να ενταχθεί στην εκπαίδευση και μάθημα σχετικά με την διατροφή μας; Και όχι ευκαιριακά ή μεμονωμένα αλλά με συνέχεια και σοβαρότητα. Θα άλλαζε κάτι;
Το μάθημα υπάρχει στο πρόγραμμα σπουδών. Η ανάγκη έγκειται στην εκπαίδευση των δασκάλων. Έχω δει δασκάλους να εκτελούν το μάθημα με εξαιρετικό τρόπο και συνέπεια. Τα παιδιά ενημερώνονται και ασκούν πίεση στους γονείς τους για αλλαγή. Είναι το σημείο που όλοι πρέπει να προσπαθήσουν να βελτιώσουν την διατροφή τους.

Κατά καιρούς μας βομβαρδίζουν με συνθήματα που ενώ μέχρι τώρα δεν τα είχαμε καθόλου ακούσει , πιάνουμε τον εαυτό μας, τρομοκρατημένοι να τα ακολουθούμε. Όχι στη γλουτένη! Μακριά από το φοινικέλαιο! Προσοχή στα Ε33, Ε41, Ε13! Που κρύβεται η αλήθεια;
Η αλήθεια είναι κάπου στην μέση, όπως τις περισσότερες φορές. Αποτελεί γεγονός ότι η χρήση συγκεκριμένων πρόσθετων στα επεξεργασμένα τρόφιμα, έχει συσχετισθεί με μία σειρά ανεπιθύμητων καταστάσεων. Το ίδιο και με την κατανάλωση γλουτένης. Ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων πάσχει από μία ήπια δυσανοχή. Από το σημείο αυτό, έως την δαιμονοποίηση όλων των πρόσθετων (ορισμένα είναι απλά βιταμίνες) ή/και της γλουτένης, μεσολαβεί ένα μεγάλο διάστημα. Είναι αλήθεια ότι εάν κόψουμε όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα, θα είμαστε πιο υγιείς. Επίσης, εάν κόψουμε την γλουτένη, φυσικά και θα χάσουμε βάρος, αφού θα αποκλείσουμε μία μεγάλη ομάδα τροφίμων από την καθημερινή διατροφή. Πρέπει όμως να αναλογιστούμε εάν είναι σωστή και βιώσιμη πρακτική. Εάν δεν είστε σίγουροι, επιτρέψτε μου να σας πω εγώ. Όχι! Δεν είναι σωστή αλλά ούτε και βιώσιμη πρακτική.

Συχνά ακούμε: “Δεν είμαι καλά και τρώω! Κι όσο τρώω, τόσο χειρότερα νιώθω!” Ένας φαύλος κύκλος. Καλή διάθεση, καλή ψυχολογία και βάρος. Πως συνδέονται; 
Αναφερθήκαμε νωρίτερα στην αλλαγή. Για κάθε «αλλαγή πορείας», πρέπει πατάμε γερά. Η κακή διάθεση και ψυχολογία, δεν μας επιτρέπει να «στρίβουμε» με ασφάλεια. Αντίθετα, η καλή διάθεση μπορεί να ενισχύσει την επιθυμία μας και να κάνει την αλλαγή να δείχνει μία εύκολη διαδικασία. Αρκετοί απορούν πως δεν το έκαναν μέχρι το σημείο εκείνο. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά. Από την άλλη πλευρά, ο φαύλος κύκλος είναι σύνηθες φαινόμενο για πολλούς ανθρώπους στις μέρες μας. Η κακή διάθεση να τους οδηγεί στην υπερκατανάλωση και αυτή ξανά στην επιδείνωση της διάθεσης.
 
Σε πρόσφατες μελέτες φαίνεται ότι το 77% ανθρώπων που νοσηλεύθηκαν λόγω έκθεσης στον COVID-19, ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Ποια η σχέση του φονικού ιού με το σωματικό μας βάρος;
Το βάρος, μέχρι πριν από μερικούς μήνες, γνωρίζαμε ότι ευθύνεται για την επιβάρυνση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, όσο και του αναπνευστικού. Τους τελευταίους μήνες, λόγω του μεγάλου αριθμού ατόμων που νοσηλεύθηκαν για τον ίδιο λόγο (COVID-19 και αναπνευστικά προβλήματα), δόθηκε η ευκαιρία σε ερευνητές να κάνουν εύκολες μελέτες. Το μεγάλο δείγμα με συνεχή ροή και η εύκολη συλλογή στοιχείων από τα νοσηλευτικά ιδρύματα, έδωσε ξεκάθαρα αποτελέσματα. Η γνώση μας σχετικά το αυξημένο βάρος και την επιβάρυνση της ανοσοποιητικής λειτουργίας, επιβεβαιώθηκε με τον καλύτερο τρόπο. Αυτό που πρέπει όμως να κρατήσουμε είναι ότι ακόμα και μικρή αλλαγή στο βάρος – της τάξεως του 5% - μπορεί να βελτιώσει άμεσα στην ικανότητα ενός οργανισμού να αντέξει την λοίμωξη και τις επιπλοκές της. Αυτό σημαίνει ότι ένας άνθρωπος 100 κιλών, Θα μπορούσε να χάσει 5 κιλά και να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσης! Αν κάποιος το έθετε ως στόχο από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα, θα μπορούσε να το πετύχει πολύ εύκολα! Ίσως η ενημέρωση και η πρόληψη να έπρεπε να είναι πιο «επιθετική» στην συγκεκριμένη κατεύθυνση.
 
Σε όλο το ευρύ φάσμα της επιστήμης σας και των ενδιαφερόντων σας ποιο είναι το πιο σημαντικό μέρος για εσάς και που θα θέλατε να στραφείτε περισσότερο στο  επαγγελματικό σας μέλλον; 
Δυστυχώς, μόνο εάν δουλεύει κάποιος στον χώρο της έρευνας, μπορεί να εστιάσει μόνο σε ένα αντικείμενο. Δουλεύοντας με τον άνθρωπο, ο διαιτολόγος είναι υποχρεωμένος να εξελίσσεται συνολικά. Να ενημερώνεται για τις εξελίξεις, να παρατηρεί το περιβάλλον και να μπαίνει στην θέση των ανθρώπων που χρειάζονται την βοήθεια του. Έτσι μπορεί να αναγνωρίζει τις δυσκολίες και τα εμπόδια, να κατανοεί και να βρίσκει λύσεις. Μία τέτοια προσπάθεια δεν του αφήνει πολύ χρόνο και χώρο να ασχοληθεί με συγκεκριμένα αντικείμενα και να εμβαθύνει. Το αντικείμενο όμως που θεωρώ ότι μας κρύβει λύσεις σε προβλήματα που μας ταλανίζουν τα τελευταία χρόνια ακούει στο όνομα «δεύτερος εγκέφαλος». Εντοπίζεται στο πεπτικό σύστημα του ανθρώπου και απαρτίζεται από ένα μεγάλο αριθμό βακτηρίων που ζουν και εργάζονται μέσα μας. Ο τρόπος που τα ταΐζουμε, ο μεταβολισμός τους και τα παράγωγα του όπως  και η γενικότερη λειτουργία τους, φαίνεται να ευθύνεται για νοσήματα που δεν μπορούμε να κατανοήσουμε ή/και να αντιμετωπίσουμε. Θεωρώ ότι οι εξελίξεις των επόμενων ετών, θα είναι καθοριστική.

«Τα πράγματα είναι ζόρικα. Έχουν παγώσει τα πάντα και στα αιτήματα μας το υπουργείο Πολιτισμού θέτει ζητήματα αρμοδιότητας καθώς εμπλέκονται  τέσσερα διαφορετικά υπουργεία», μας λέει η Idra Kayne, προσθέτοντας πως ακυρώνονται και οι παιδικές θεατρικές παραστάσεις καθώς κανείς δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί φέτος και η σχολική χρονιά, μια που τα σχολεία στηρίζουν αυτές τις παραστάσεις με τις θεατρικές επισκέψεις που διοργανώνουν. 

«Η σεζόν θα ξεκινήσει αργά φέτος», προσθέτει, «δεν πιστεύω να γίνουν πολλά πράγματα λόγω της μεγάλης αβεβαιότητας που κυριαρχεί. Ίσως ‘ζωντανέψουν’ τα πράγματα την εορταστική περίοδο, αν φυσικά δεν έχουμε νέο, μεγαλύτερο κύμα πανδημίας». 

«Ο πολιτισμός πλήττεται τώρα περισσότερο κι από την εποχή της κρίσης», τονίζει ο Περικλής Μπισκίνης. «Τότε είχαμε και πολλές συναυλίες κα πλήθος θεατρικών παραστάσεων, ενώ ξεπετάχθηκαν και πολλές μικρές, ανεξάρτητες σκηνές. Τώρα γίνονται ελάχιστα πράγματα, ενώ οι αποφάσεις που παίρνονται είναι πρόχειρες κι επιφανειακές. Οι καλλιτέχνες είμαστε απογοητευμένοι από το υπουργείο πολιτισμού διότι θεωρώ ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται, λαμβάνονται  χωρίς πραγματική μέριμνα για το μέλλον».

«Το υπουργείο μιλάει για “μαύρη εργασία”, προσθέτει η Idra, «για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα ότι δηλαδή δεν δοθεί άλλο επίδομα στους καλλιτέχνες, πέρα απ’ αυτό των 800 ευρώ».

«Τουλάχιστον συνεχίζω τα μαθήματα στο ωδείο», μας λέει, «αν και εδώ έχουμε λιγότερους μαθητές καθώς επικρατεί και μεταξύ των γονιών η ίδια αβεβαιότητα για το μέλλον».

Μαθήματα συνεχίζει και ο Περικλής Μπισκίνης ωστόσο του λείπει η ροή ενέργειας που εκλύεται στις ζωντανές εμφανίσεις: «το να μην παίζουμε σε κοινό, μας προκαλεί θλίψη». 
 
«Προβλέπω ωστόσο ότι οι καλλιτέχνες θα βρουν νέους τρόπους έκφρασης και δημιουργίας. Θεωρώ ότι ο κορονοϊός  προκάλεσε μία κατακλυσμιαία αλλαγή στον τρόπο της καθιερωμένης καλλιτεχνικής επικοινωνίας που είχαμε μάθει. Είναι μία νέα εποχή που πάει να μας γίνει γνώριμη σιγά -σιγά μετά την καραντίνα και η οποία βεβαίως είναι γεμάτη με περιορισμούς έκφρασης και επικοινωνίας».
 
«Νομίζω όμως ότι ο νους μας θα σκαρφιστεί νέους τρόπους προσαρμοστικότητας και ανέλιξης. Θεωρώ ότι θα βρεθούν γέφυρες επικοινωνίας», τονίζει. 
 
Τα live streaming είναι μία πραγματικότητα και όπως επισημαίνει η Idra «είχαν απήχηση την εποχή της καραντίνας και συνεχίζουν γιατί ο κόσμος έχε ανάγκη την μουσική, το θέατρο, τις τέχνες».
 
Το «live streaming και γενικά το διαδίκτυο είναι όπως φαίνεται επί του παρόντος ο μελλοντικός τρόπος καλλιτεχνικής επικοινωνίας», προσθέτει ο Περικλής.
 
«Προκαλείται βέβαια μία αποστασιοποίηση, που αλλοιώνει τον τρόπο που είχαμε μάθει να επικοινωνούμε, να δημιουργούμε και να επιβιώνουμε μέσω της τέχνης της μουσικής. Εδώ θα χρειαστεί χρόνος, ευρηματικότητα και προσαρμοστικότητα σε ένα νέο μέσο επικοινωνίας με το κοινό. Ο χρόνος θα δείξει». 

Η Idra Kayne συμμετέχει στη διαδικτυακή συναυλία, με σκοπό να συγκεντρωθούν χρήματα για τις άμεσες ανάγκες των προσφύγων στη Μόρια η οποία θα μεταδοθεί στις 3 Οκτωβρίου. Παράλληλα, ετοιμάζει ελληνόφωνο υλικό για τον νέο της δίσκο που βρίσκεται σε φάση προεργασίας. «Και χωρίς live, πρέπει να συνεχίσουμε να είμαστε δημιουργικοί, είναι ο τρόπος μας να αντιστεκόμαστε στην απόγνωση», λέει.  

Ο Περικλής Μπισκίνης ετοιμάζει με την Ξένια Γαργάλη το επόμενο Album το οποίο μέσα στο 2020, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα δισκογραφηθεί.

Ποια από τις τρεις ιδιότητές σου (εκπαιδευτικός, καλλιτέχνης, συλλέκτης)  σε χαρακτηρίζει περισσότερο; Τι θεωρείς πως υπερτερεί και τι σε ευχαριστεί περισσότερο;
Θα ήταν πολύ εύκολο να απαντήσω, προβάλλοντας πρώτη την ιδιότητα του εικαστικού καλλιτέχνη. Μπορώ να πω όμως πως όλα αυτά τα χρόνια της συνεργασίας μου με τα παιδιά, διαμορφώθηκε μια αμφίδρομη σχέση, μια αλληλοτροφοδότηση και καθώς περνούν τα χρόνια, συνειδητοποιώ τον πλούτο που αποκόμισα από την αλληλεπίδραση μαζί τους. 
Ένας πλούτος, που με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο τροφοδοτεί και το ίδιο το εικαστικό μου έργο. Ειδικά η πρωτοβάθμια εκπαίδευση σου παρέχει μεγάλο εύρος πειραματισμού. Η αξιοποίηση της φαντασίας, όντας πολύ πλούσια σε αυτές τις ηλικίες, διαμορφώνει ένα ευρύ πλαίσιο όπου μέσω της διαθεματικότητας και της αξιοποίησης του παιχνιδιού στην εκπαιδευτική διαδικασία, επιτυγχάνεται η διασύνδεση των εικαστικών μαθημάτων με τα υπόλοιπα μαθήματα, αποτελώντας πολύτιμο εκπαιδευτικό εργαλείο.  Θα έλεγα λοιπόν πως αυτό που υπερτερεί και με ευχαριστεί περισσότερο είναι αυτό ακριβώς, η διασύνδεση και το πάντρεμα του εκπαιδευτικού, του εικαστικού καλλιτέχνη και του συλλέκτη.

Το Ελληνικό Παιγνίδι και η εξέλιξή του, σε γοητεύει ιδιαίτερα και έχεις κάνεις απίστευτες μελέτες σχετικά. Πως ξεκίνησε όλη αυτή η πορεία σου; Ποια ήταν η αφορμή;
Την ίδια ερώτηση έκανα και εγώ στον εαυτό μου όταν ως πρωτοετής φοιτητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών απέκτησα το πρώτο ελληνικό παιχνίδι της συλλογής μου.  

Η ευρηματική χρήση των απλών καθημερινών υλικών της εποχής τους και η διαχείριση του σχεδίου και του χρώματος μου ασκούσαν μια ιδιαίτερη γοητεία.  Έχοντας μια πολύ πλούσια σε εμπειρίες παιδική ηλικία όπου το παιχνίδι κατείχε πρωταγωνιστικό ρόλο, ως  ενήλικας και πλέον ως εικαστικός, άρχισα να κατανοώ αφενός την σπουδαιότητα που κατέχει το παιχνίδι  για την σωστή ανάπτυξη του παιδιού και αφετέρου τις αρετές και τις ιδιαιτερότητες των ελληνικών χειροποίητων λαϊκών παιχνιδιών. 

Ώς παιδί θυμάμαι τον εαυτό μου να ζωγραφίζει και να κατασκευάζει παιχνίδια με ό,τι έβρισκα. Τα παιχνίδια, που είχαν το στοιχείο της κίνησης, ήταν  από τα αγαπημένα μου. Παλιά χαλασμένα αντικείμενα που έβρισκα παροπλισμένα ή πεταμένα τροφοδοτούσαν την φαντασία μου και αποτελούσαν την πρώτη ύλη για την δημιουργία των παιχνιδιών μου.  Την ίδια ευρηματική χρήση των υλικών ανακάλυπτα σιγά - σιγά συλλέγοντας τα παλιά χειροποίητα ελληνικά παιχνίδια.
https://www.youtube.com/watch?v=VCUiGoOS764&feature=emb_logo
​

Έχεις σχεδιάσει και οργανώσει μια πλούσια γκάμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων. Ποιο ήταν αυτό που ενδιέφερε περισσότερο τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς; Και ποιο ήταν αυτό που εσύ ξεχωρίζεις; 
Είχα την τύχη να αναλάβω την ευθύνη ενός ξεχωριστού εκπαιδευτικού προγράμματος, αποτέλεσμα συνεργασίας της Ανωτάτης Σχολής Καλών και του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, που σκοπό έχει να φέρει κοντά τους μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης καθώς και των σχολικών μονάδων Ειδικής Αγωγής με τη Σύγχρονη Ελληνική Τέχνη.

Περισσότερα από 600 έργα σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης έχουν αναρτηθεί στους χώρους του Υπουργείου μετατρέποντας ένα δημόσιο κτήριο σε gallery σύγχρονης τέχνης. Η ενασχόληση με την τέχνη επεκτείνει την ικανότητα του παιδιού να αλληλεπιδρά, να κατανοεί και να αναπτύσσει κριτική σκέψη αντιλαμβανόμενο πλήρως και στην ολότητα του το περιβάλλον και τον κόσμο γύρω του.

Καλλιεργεί ικανότητες και δεξιότητες αποτελώντας μια νέα γλώσσα επικοινωνίας και έκφρασης, συμπληρώνοντας τα στοιχεία εκείνα της γνώσης που δημιουργούν μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα.

Τα παιδιά μέσα από διαδραστικές ξεναγήσεις έρχονται ίσως για πρώτη φορά σε επαφή με τεχνοτροπίες, υλικά, κινήματα, διαφορετικούς τρόπους έκφρασης, χωροεγκαταστάσεις, γλυπτά κ.α. συμμετέχοντας  και δημιουργώντας τα δικά τους έργα τέχνης. Το αποτέλεσμα αυτών των δράσεων θα παρουσιάσω σε μια σειρά φιλμ που δημιούργησα κατά την διεξαγωγή του προγράμματος.

Ενδεικτικά παραθέτω τα κάτωθι link: 
https://www.youtube.com/watch?v=RzJ9sa0djEg&t=159s
https://www.youtube.com/watch?v=yl1pYTxrGQA&t=167s
https://www.youtube.com/watch?v=UmBXUUFNw8g&t=121s

Πώς δένει η Τέχνη με το παιγνίδι; 
Ο κοινωνιολόγος και φιλόσοφος  Theodor Adorno έκανε αναφορά για την «κοινή ουσία» της τέχνης με το παιχνίδι. Τα παραδείγματα πολλά... ο ζωγράφος Ράλλης Κοψίδης (1929-2010) ζωγράφιζε τις καράβες των παιδικών του χρόνων στη Λήμνο, αυτοσχέδια παιχνίδια από ντενεκέδες, ξύλο, σπάγκο και σύρμα που κατασκεύαζαν τα παιδιά στα νησιά. 
 
Σε ηλικία 11 ετών, ο εικαστικός Alexander Calder (1898-1976) δημιούργησε με φύλλα χαλκού ένα σκύλο και μία πάπια όπου με την βοήθεια ενός απλού μηχανισμού μπορούσε να κινηθεί. Από νωρίς αφοσιώθηκε στη δημιουργία μικρογλυπτών που έμοιαζαν με παιδικά παιχνίδια. Από το 1926 μέχρι το 1931 δημιούργησε το πασίγνωστο Τσίρκο του, αποτελούμενο από εκατοντάδες μικρές φιγούρες που κατηύθυνε ο ίδιος σαν μαριονετίστας. 
 
Ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Πικιώνης (1887-1968) αναφερόμενος στα ελληνικά λαϊκά παιχνίδια σε κείμενό του 1935, έγραψε: "....στα περιφρονημένα τούτα παιχνιδάκια, που έχουν τις αρετές της γνήσιας τέχνης, μια ιδιαίτερη πνευματικότητα αναδίνεται από την αισθητική του σχήματος και του χρώματος, από την γνήσια ηθογραφική ή σατιρική τους διάθεση, από τον έξυπνο μηχανισμό τους που θέλγει όχι μόνο το πνεύμα του παιδιού, μα και του καλλιτέχνη...". 

Ο ζωγράφος Χατζηκυριάκος Γκίκας για τρεις δεκαετίες ζωγράφιζε τα ελληνικά λαϊκά παιχνίδια, επιστέφοντας με αυτόν τον τρόπο στην περίοδο δημιουργίας των αυτοσχέδιων παιχνιδιών της παιδικής του ηλικίας από ευτελή υλικά. 
 
Έννοιες όπως ο αυτοσχεδιασμός, η φαντασία, η ευρηματικότητα, η δημιουργικότητα, ο πειραματισμός, η έμπνευση, η επικοινωνία, η συνδυαστική σκέψη και η ελευθερία έκφρασης βρίσκουν κοινό έδαφος στο πεδίο τόσο της Τέχνης όσο και του παιχνιδιού.
​
https://www.youtube.com/watch?v=yXZDL5WIpRY
https://www.youtube.com/watch?v=tBFX_LvCt2Y&t=52s
https://www.youtube.com/watch?v=aq24pfVbcLQ&t=49s
https://www.youtube.com/watch?v=d_QXdbPc5vI&t=231s
https://www.youtube.com/watch?v=gBa_Kqhjjz8&t=88s
https://www.youtube.com/watch?v=cuu15um398g&t=8s
https://www.youtube.com/watch?v=616K4Ni8SBU&t=343s
https://www.youtube.com/watch?v=JTiYa71zRWE&t=5s

Για σένα η Τέχνη στην εκπαίδευση βοηθάει στη διαχείριση κρίσεων και τη διάδοση ανθρωπιστικών αξιών; Πόσο δεκτικά είναι τα παιδιά; 
Ένα σημαντικό κομμάτι των Τεχνών στην εκπαίδευση, είναι η αξιοποίηση της ομαδοσυνεργατικής μάθησης.

Μια σχολική θεατρική παράσταση για παράδειγμα, προϋποθέτει την κινητοποίηση μιας ολόκληρης ομάδας και τη συνεργασία εκπαιδευτικών, μαθητών, γονέων και της διεύθυνσης της σχολικής μονάδας. Επιλογή θεατρικού έργου, επιμερισμός ρόλων, κείμενα, δημιουργία ζωγραφικών σκηνικών, κουστουμιών καθώς και του προγράμματος της παράστασης, επιλογή μουσικών θεμάτων, φωτισμοί και ήχοι αποτελούν ένα μέρος της κινητοποίησης αυτής. Ομοίως και σε μια μουσική παράσταση.

Η καλή συνεργασία της ομάδας θα δικαιώσει το αποτέλεσμα. 
Πολλά εικαστικά εργαστήρια προϋποθέτουν την σύσταση ομάδας εργασίας και καταμερισμό αρμοδιοτήτων και η παρουσίαση των έργων των μαθητών σε μια έκθεση απαιτεί επίσης την καλή συνεργασία της ομάδας.

Μέσα από τις Τέχνες λοιπόν συγκροτείται ένα πνεύμα συνεργασίας και αλληλεγγύης της ομάδας  για έναν κοινό στόχο. Έννοιες όπως ‘’συναισθηματική νοημοσύνη’’ και ‘’κοινωνική νοημοσύνη’’ θεωρούνται πλέον ανώτερου επιπέδου από την κοινή νοημοσύνη και καλλιεργούνται κυρίως μέσα από τον πλούτο που παρέχουν οι τέχνες.

Το πνευματικό στοιχείο που εμπεριέχεται στις τέχνες, ενδυναμώνει την κριτική σκέψη, διευρύνει τους ορίζοντες αντίληψης και κατανόησης του κόσμου εμπλουτίζοντας τις γνώσεις και μέσω αυτής ανακαλύπτουμε έναν κόσμο που χωρίς αυτή θα ήταν αθέατος.

Σε ένα σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον όπου η βία, η μοναξιά και η ανασφάλεια είναι διάχυτη παντού, η τέχνη έρχεται ως πολύτιμο αντίβαρο να εξισορροπήσει εύθραυστες ισορροπίες και να εξευγενίσει, παρέχοντας οξυγόνο και τροφή πνευματική.

Δεν είναι τυχαίο πως φαινόμενα σχολικής βίας είναι ανύπαρκτα στα Μουσικά και Καλλιτεχνικά Σχολεία.

Η ανάγκη των παιδιών για ουσιαστική επικοινωνία και βιωματική σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία είναι μεγάλη. Μαθήματα όπως τα εικαστικά, η μουσική και η θεατρική αγωγή, αποφορτίζουν τους μαθητές, ενώ όταν υπάρχει παράλληλα η διασύνδεσή τους με τα άλλα μαθήματα μέσω λ.χ. project, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και καινοτόμων δράσεων, λειτουργούν ως κυματοθραύστες σε οποιαδήποτε μορφή βίας, βοηθώντας την διαχείριση κρίσεων και τη διάδοση ανθρωπιστικών αξιών.

https://www.youtube.com/watch?v=68Iq91tr8I8&list=PLrBg5I-DszbQ6wWv8hBON377AJH3DjcO3

Τι θα άλλαζες στο εκπαιδευτικό σύστημα σχετικά με την Τέχνη αν σου δινόταν η ευκαιρία;
Απαντώντας στην προηγούμενη ερώτησή σας, πιστεύω πως έγινε κατανοητό πόσο η παρουσία των μαθημάτων τέχνης σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης είναι επιβεβλημένη.

Οι μαθητές μεγιστοποιώντας τις ικανότητες δημιουργικότητας και οραματισμού μέσω των μαθημάτων τέχνης, αναπτύσσουν παράλληλα κοινωνικές δεξιότητες.

Απέναντι σε ένα αποστειρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα τυποποιημένης γνώσης, αντιπαραβάλλεται ένα άλλο που πυροδοτεί την δημιουργικότητα, διαμορφώνοντας τις κατάλληλες συνθήκες για να ευδοκιμήσουν τα ταλέντα των παιδιών.

Σημαντικοί καλλιτέχνες που αποτελούν κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ξεκίνησαν την πορεία τους από το σχολείο.

Η καλλιέργεια μέσω της επαφής με την τέχνη συνάδει με τον ευρύτερο μορφο-παιδευτικό ρόλο του σχολείου. 

Δυστυχώς στα μαθήματα τέχνης παρόλο που θα έπρεπε να έχουν βαρύνουσα σημασία σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μια μείωση από το ωρολόγιο πρόγραμμα έως και πλήρη αφαίρεσή τους από κάποιες τάξεις. Είναι προφανές πως για την σωστή λειτουργία τους απαιτείται αύξηση και όχι μείωση των ωρών διδασκαλίας τους, καθώς και η σωστή υλικοτεχνική υποστήριξη και υποδομή του εργαστηριακού χαρακτήρα τους. 
​
Σε όλες τις εκπαιδευτικά αναπτυγμένες χώρες, οι τέχνες κατέχουν κυρίαρχη θέση αποτελώντας προτεραιότητα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Και όμως στον τόπο με την μεγαλύτερη πολιτιστική κληρονομιά στην τέχνη, ενώ θα περίμενε κανείς να αξιοποιηθεί ο πολιτιστικός πλούτος μας μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία δηλώνοντας παράλληλα την εθνική μας ταυτότητα, τα μαθήματα τέχνης αντιμετωπίζονται ως ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Ίσως πρέπει τελικά να αλλάξει ριζικά η φιλοσοφία που αντιμετωπίζει τα μαθήματα τέχνης ως μαθήματα δευτερευούσης σημασίας και αποπαίδι της εκπαίδευσης.

Έχεις μια ιδιαίτερη αδυναμία στην χρήση διαφορετικών υλικών (πχ ανακυκλώσιμα υλικά κλπ) στα έργα που δουλεύεις με τους μαθητές σου. Ανάγκη ή απλώς αγάπη για τα υλικά που χάνονται; 
Πριν από οκτώ χρόνια, ήρθα σε επαφή με την πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχοντας μία απίστευτη διάθεση και όρεξη να δουλέψω με τις ηλικίες αυτές και να αξιοποιήσω δημιουργικά τον πλούτο που μου παρείχαν. 

Έκανα το πρώτο πείραμα, να δουλέψω χωρίς λίστα υλικών. Αφού οργάνωσα σε ομάδες τους μαθητές ανά τμήμα, τους ζήτησα να καταγράψουν τις ιδέες τους για αυτά που θα ήθελαν να δημιουργήσουν. Αφού καταλήξαμε στο έργο ανά ομάδα, τους ζήτησα να φέρουν ότι ‘’άχρηστο’’ και ‘’ευτελές’’ είχαν στο σπίτι τους, χωρίς να χρειαστεί να αγοράσουν τα υλικά τους παρά μόνο την κόλλα και τα χρώματα και αυτά προαιρετικά.

 Δεν φαντάζεστε τι έγινε, δημιουργικός οργασμός! Κάθε τυχαίο αντικείμενο αποκτούσε άλλη διάσταση μέσα από την ανάγνωση της φόρμας του, του χρώματος, της τροποποίησης της αρχικής μορφής του και της διασύνδεσής του με τα άλλα αντικείμενα. Μέσω της αφαιρετικής σκέψης, αποδομήσαμε την αρχική χρήση των αντικειμένων και μέσω της συνδυαστικής αντίληψης άρχισαν να συνδέονται και να συνομιλούν μεταξύ τους διαμορφώνοντας νέες μορφές με εικαστικό περιεχόμενο. Ευτελή αντικείμενα, απαρατήρητα από τους περισσότερους, αναλώσιμα και με μηδενική υλική αξία, με ευρηματικό τρόπο μεταπλάθονται σε παιχνίδια - αντικείμενα τέχνης. 

https://www.youtube.com/watch?v=aq24pfVbcLQ&t=37s

Ασήμαντα ‘’σκουπίδια’’ της καθημερινότητας ξεπερνούν την υλική τους υπόσταση και δια μέσω της τέχνης αποκτούν υπόσταση πνευματική.  Θα ήταν εύκολο να υποθέσει κανείς πως η αρχική σκέψη μου να αξιοποιήσω τα υλικά αυτά έχει να κάνει με το γεγονός πως είχαμε μπει ήδη στην περίοδο της οικονομικής κρίσης και για λόγους οικονομίας απέφυγα την λίστα υλικών. Αυτό είναι το ένα σκέλος και πράγματι ήταν και αυτός ένας από τους λόγους. Το πιο βασικό όμως είναι πως τα αντικείμενα αυτά τα βρίσκαμε παντού και σε πληθώρα. Αυτό μας παρέχει το μεγάλο πλεονέκτημα ποικιλίας μορφών, και επιλογής υλικών, υφών, χρωμάτων και χρήσεων. Το γεγονός αυτό ενεργοποιεί ακόμα περισσότερο την φαντασία και την δημιουργικότητα των μαθητών πολλαπλασιάζοντας τις επιλογές χρήσης και τροποποίησης των υλικών αυτών καθώς και της μεταξύ τους διασύνδεσης. 
​
Το αποτέλεσμα που προκύπτει από αυτή την αισθητική εμπειρία έχει το στοιχείο της μοναδικότητας και δεν μπορεί να επαναληφθεί με τον ίδιο τρόπο ξανά. Αυτό αποκτά μεγάλη αξία για τον δημιουργό του έργου και αντιπαραβάλλεται στην τυποποίηση και στα καταναλωτικά πρότυπα της εποχής μας.
Αυτό το βίωμα μέσω της τέχνης και η έννοια του σεβασμού σε κάθε τι ‘’ασήμαντο’’ μα και ‘’πολύτιμο’’ μαζί, διαμορφώνει μια γενικότερη αισθητική αντίληψη και συμπεριφορά. Έτσι έχοντας μια αισθητική αγωγή ως αυριανός πολίτης, θα είναι σε θέση να οργανώσει αρμονικά κοινωνικές και επαγγελματικές συμπεριφορές, να διαμορφώσει το περιβάλλον του και να αποκτήσει συνειδητά μια αισθητική άποψη για τα κοινά κατανοώντας το νόημα του συσχετισμού μεταξύ αισθητικής, ηθικής και δημοκρατίας.

Τι δεν έχεις «ακουμπήσει» καθόλου ακόμα και σε κάνει να το ονειρεύεσαι;
Έχοντας δημιουργήσει μια σπάνια συλλογή αυθεντικών ελληνικών παιχνιδιών ως αποτέλεσμα συστηματικής έρευνας και μελέτης τριάντα χρόνων, παράλληλα με  την υλοποίηση πλήθος εκπαιδευτικών προγραμμάτων δημιουργίας χειροποίητων παιχνιδιών - εικαστικών έργων, έχει γεννηθεί η ιδέα δημιουργίας ενός Μουσείου Ελληνικού Παιχνιδιού. 
​
Ένα Μουσείο - σημείο αναφοράς όπου μέσω της ιστορίας των εκθεμάτων, θα παρουσιάζεται η ιστορία της Ελλάδας ως φορέας σύγκλισης πολιτισμικών αξιών. Αναφορές μέσα από λογοτεχνικά κείμενα, έθιμα και προφορικές παραδόσεις, μέσα από την μουσική, την ποίηση, τις εικαστικές τέχνες και τον ελληνικό κινηματογράφο, αλλά και αναφορές ερευνητών, ψυχολόγων και κοινωνιολόγων, θα συνιστούν  μια πολυεπίπεδη προσέγγιση του φαινομένου αυτού που λέγεται ελληνικό παιχνίδι. 
 
Μέσα από μια διαδραστική και πολυαισθητηριακή ξενάγηση, οι επισκέπτες θα ανακαλύπτουν κρυμμένες πτυχές των παιχνιδιών αυτών. Μια σειρά με ενδιαφέρουσες δραστηριότητες και εικαστικά εργαστήρια για παιδιά και ενήλικο κοινό, θα πλαισιώνουν την λειτουργία του Μουσείου υποστηρίζοντας έτσι τον πολιτιστικό - πολιτισμικό πλούτο της συλλογής.   
 
« Η παρουσία μιας οράσεως καλλιεργημένης, οπλισμένης με την οξύτητα εκείνη της νέας τέχνης (που μας έκανε να δούμε βαθύτερα την τέχνη του περασμένου, του πρωτόγονου και τη λαϊκή) και που την αισθανόμουν δίπλα μου, έδινε ένα νέο νόημα στα αντικείμενα τούτα και βοηθούσε την όραση μου να πλέξει το αόρατο εκείνο δίχτυ, όπου μέσα του πιάνεται το εσωτερικό νόημα, η μαγεία των πραγμάτων.»
Απόσπασμα από το κείμενο του Δημήτρη Πικιώνη «Τα παιχνίδια της οδού Αιόλου» 1935.