XΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ // DISTAFF • ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ Ακολουθώντας τους νόμους της φύσης, χωρίς παρεμβατικές ενέργειες με βαριά μηχανήματα και χωρίς τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων, η Μαρία Φίνου καλλιεργεί βότανα σε μια έκταση 10 στρεμμάτων, ανάμεσα στον Παρνασσό και τον Καλλίδρομο και μυρίζεται μαζί μας τις…μυρωδιές, τα αρώματα και τα χρώματα των ελληνικών βοτάνων. Είχες πάντα σχέση με τη γη; θέλω να πω ασχολείται η οικογένεια σου με καλλιέργειες ή ήταν δικό σου πάθος; Προέρχομαι από αγροτική οικογένεια και από μικρά, εγώ και τα αδέλφια μου βοηθούσαμε σε όλες τις δουλειές καπνά, βαμβάκια, ελιές, αμπέλια. Δοκίμασα γενικά διάφορες δουλειές στην πορεία της ζωής μου, άλλες εύκολες, άλλες δύσκολες. Αποφάσισα να πάω και στην Αθήνα για ένα χρονικό διάστημα-πέντε χρόνια- αλλά μετά αποφάσισα να επιστρέψω και να ασχοληθώ με τη γη. Ψάχνοντας για το τι θα κάνω, διάβασα στο ίντερνετ ένα άρθρο για τα αρωματικά φυτά το οποίο και μου κίνησε το ενδιαφέρον, διάβασα κι άλλα σχετικά με τα βότανα, πήρα πληροφορίες κι από ένα γεωπόνο. Κατέληξα στα βότανα για διάφορους λόγους. Θεώρησα ότι ήταν εύκολα, δεν είχαν μεγάλη ανάγκη για νερό, μπορούσαν κάλλιστα να ποτιστούν από το νερό της βροχής, δεν είχαν δηλαδή ανάγκη για πότισμα όπως οι άλλες καλλιέργειες, τα λιπάσματα ήταν προαιρετικά, θα μπορούσα να τα χρησιμοποιώ μόνο αν ήθελα μεγαλύτερη παραγωγή ενώ και τα ζιζάνια που φυτρώνουν δεν επηρέαζαν την παραγωγή, δεν είχαν ασθένειες όπως οι άλλες καλλιέργειες, δεν επηρεάζονται από τις καιρικές συνθήκες, είτε παγετό, καύσωνα, είτε βροχές και επίσης αυτές οι καλλιέργειες είναι πολυετείς, δεν είμαι αναγκασμένη κάθε χρόνο να φυτεύω ξανά και ξανά, να έχω δηλαδή οργώματα, σκαλίσματα κι όλες αυτές τις αγροτικές εργασίες που είναι επίμονες. Για αυτούς λοιπόν τους λόγους αποφάσισα να ασχοληθώ με τα βότανα κι επίσης στη ουσία δεν θα είχα καθόλου έξοδα πέρα αυτών του πρώτου φυτέματος. Αλλά και το ότι τα φυτεύω με το χέρι, είναι κάτι προσιτό γιατί όλες τις δουλειές που κάναμε από μικρά, τις κάναμε με το χέρι. Όταν βέβαια ξεκίνησα πριν από 12 χρόνια, τα βότανα και τα αρωματικά φυτά δεν ήταν ακόμα τόσο γνωστά ώστε να έχουν φτιάξει μηχανήματα που θα βοηθούσαν τουλάχιστον στο φύτεμα και καθώς είχα πουλήσει ό,τι μηχανήματα είχε ο πατέρας μου στην ουσία ξεκίνησα μόνο με τα χωράφια. Θεωρείς ότι υπάρχει η αναγκαία ζήτηση στην αγορά; Και μπορούν ελληνικά βότανα να προωθηθούν και στο εξωτερικό; Τώρα έχει αρχίσει η ζήτηση για τα ελληνικά βότανα. Μέχρι πριν, η διαδικασία ήταν πρωτόγονη: πηγαίναν στα βουνά, τα μάζευαν, κατέστρεφαν το φυσικό περιβάλλον και τα έδιωχναν στο εξωτερικό. Τώρα όμως η νομοθεσία έχει αλλάξει, δεν μπορεί ο καθένας να πάει να μαζέψει τόσο εύκολα βότανα. Η ανάγκη που υπάρχει στην αγορά, καλύπτεται από εισαγωγές καθώς μεγαλύτερη σημασία παίζουν οι χαμηλές τιμές παρά η ποιότητα. Το πιο ποιοτικό θα το αναζητήσει ένα μικρό, «ψαγμένο» μαγαζί. Τώρα, θα έλεγα, γίνεται η στροφή προς το ποιοτικό, ελληνικό βότανο. Σε ό,τι αφορά στο εξωτερικό, ναι υπάρχει ενδιαφέρον, η παραγωγή όμως είναι μικρή και δεν είναι τόσο εύκολο να στείλουμε προϊόντα εκτός Ελλάδας. Για να γίνει αυτό, πρέπει οι παραγωγοί να ενωθούν και να βρεθεί τρόπος να πάνε έξω, προσωπικά το θεωρώ δύσκολο γιατί τα έξοδα αποστολής είναι πάρα μεγάλα, της τάξης των 40 ευρώ για ένα απλό ταχυδρομικό δέμα. Έτσι εγώ προσπαθώ να δικτυωθώ στην Ελλάδα με μικρά μαγαζιά, να πουλάω μέσω του e-shop και να με γνωρίσει ο κόσμος καλύτερα. Διάβασα πως όλα γίνονται χειρωνακτικά και χωρίς λιπάσματα. Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία σε όλο αυτό; Όταν φυτεύεις με το χέρι σου δίνεται ο έλεγχος ότι τα βάζεις καλά στη γη, κλείνεις και πατάς. Επίσης, μπαίνουν σε πιο σωστές αποστάσεις, ενώ αν είναι πιο αδύνατα κάποια φυρά, μπορείς να βάλεις και δύο και τρία μαζί, ενώ με μηχάνημα δεν θα μπορούσα να κάνω αυτόν τον έλεγχο. Το ότι δεν χρησιμοποιώ λιπάσματα, είναι καθαρά επιλογή μου, γιατί ξέρω πόσο κακό κάνουν, όταν χρησιμοποιούσαμε φυτοφάρμακα και λιπάσματα και θέλω να προστατέψω το περιβάλλον. Φυσικά, η χρήση λιπασμάτων δεν είναι απαγορευτική, υπάρχου και βιολογικά, αλλά τη στιγμή που αναζητώ την ποιότητα και όχι την ποσότητα μου είναι άχρηστα. Όταν καλλιεργώ 10 στρέμματα, οι δουλειές που απαιτούνται είναι διαχειρίσιμες: μπορώ να κόψω τα χορτάρια με ένα μηχάνημα, να κάνω τη συλλογή σε κάποια φυτά αποκλειστικά με το χέρι, σε κάποια να χρησιμοποιήσω ένα μικρό μηχάνημα οπότε μπορούσα να επιλέξω τη φυσική καλλιέργεια και να ακολουθώ τους νόμους της φύσης, κάτι που σημαίνει ότι τα φυτά θα ποτιστούν όταν θα βρέξει, θα αφήσω τα χορτάρια να μεγαλώσουν για να αποτελούν ασπίδα προστασίας από τον καύσωνα, από τις παγωνιές του χειμώνα. Επίσης, τα χορτάρια συγκρατούν τα ποσοστά της υγρασίας την άνοιξη κι έτσι το φυτό έχει την απαραίτητη υγρασία για να μεγαλώσει χωρίς πότισμα. Η κοπή θα γίνει αφού το φυτό ανθίσει και περάσουν οι μέλισσες για να πάρουν το νέκταρ κι αυτό γιατί έχω παρατηρήσει πως αν το κάνω πριν, τα αρώματα δεν είναι τα ίδια. Θα μπορούσες ίσως να μας περιγράψεις μια μέρα σου όταν συλλέγεις ή κι όταν φυτεύεις; Όταν φτάνει η ώρα συλλογής, πηγαίνω στο χωράφι όχι πολύ νωρίς, γύρω στις εννιά για να μην έχει πολλή υγρασία ή το απόγευμα στις 5 για να μη έχει ζέστη. Όταν μαζέψω τη ποσότητα που θέλω, έρχομαι στο εργαστήριο, απλώνω τα φυτά πάνω στα τελάρα για να στεγνώσουν, θα βάλω αφρυγαντήρα για να τραβήξει την υγρασία κι ανάλογα με το βότανο θα περιμένω από τρεις ως πέντε ημέρες ( εκτός από το χαμομήλι που χρειάζεται 10 ημέρες) για να φύγει η υγρασία. Τότε τα βάζω σε σακιά για αποθήκευση, τόσο μεγάλα ώστε να καλύπτονται για να μην μπαίνει ούτε σκόνη, ούτε να τα βλέπει ο ήλιος για να μην αλλοιωθεί το χρώμα τους. Μέχρι να στεγνώσει ένα βότανο, ασχολούμαι μ’ ένα άλλο, για παράδειγμα, το καθαρίζω από ξένα σώματα. Όταν είναι καθαρά, τα βάζω σε χάρτινα κιβώτια. Αυτά θα θέλουν τρίψιμο για να μειωθεί ο όγκος τους και να μπορώ να τα τοποθετήσω μέσα στα σακουλάκια. Με λίγα λόγια, κόβω, πηγαίνω στο εργαστήρι, τα βάζω στα τελάρα για να αποξηραθούν και στη συνέχεια τα επεξεργάζομαι αφαιρώντας ξένα σώματα. Με βότανα όπως η ρίγανη, το δεντρολίβανο, το θυμάρι ή τη λεβάντα, αφού έχουν ξεραθεί καλά, θα πρέπει να τα βγάλω από τα κλωνάρια τους, τα τρίβω (για 10 κιλά, για παράδειγμα ρίγανη, τρίβω τουλάχιστον 20 κιλά) και τα περνάω τουλάχιστον 10 φορές από σίτα για φύγει η σκόνη, τα χοντρά τα φύλλα ή ξυλαράκια. Κάποια άλλα φυτά, όπως η μέντα, το μελισσόχορτο, η λουϊζα, προσπαθώ να αφαιρέσω όσο γίνεται τα φύλλα, να φύγει το κεντρικό στέλεχος. Αυτά δεν τρίβονται, αυτά τα πιέζω γιατί δεν πρέπει να είναι πολύ ψιλά. Για το φύτεμα, κυρίως πάω Φεβρουάριο και Μάρτιο για να εκμεταλλευτώ την περίοδο των βροχών. Το χωράφι είναι καθαρισμένο και φυτεύω σε πέντε ώρες περίπου γύρω στις 300 ρίζες. Τις ρίχνω με τις αποστάσεις που θέλω να είναι γιατί κάθε φυτό θέλει διαφορετικές αποστάσεις και ένα εργαλείο δικής μου κατασκευής, ανοίγω τρύπες στο χώμα, βάζω το κάθε φυτό, το πιέζω ώστε να καλυφθεί η ρίζα του με το χώμα. Αφού τελειώσω, γεμίζω ένα βυτίο με νερό και ένα ειδικό μοτέρ που έχω στο αμάξι μου, τα ποτίζω το πρώτο διάστημα, αν δεν βρέξει ώστε να πιάσει η ρίζα. Ποιο είναι το βότανο με τη μεγαλύτερη δυσκολία στην καλλιέργεια ή συλλογή του; Το χαμομήλι γιατί εξαρτάται πολύ από τις καιρικές συνθήκες. Τον Μάιο που το μαζεύω, δεν πρέπει να έχει βρέξει καθόλου το προηγούμενο διάστημα γιατί αλλιώς θα πέσουν τα άνθη και πάει η χρονιά τσάμπα. Όπως είπα ξανά, θέλει και το μεγαλύτερο διάστημα για να ξεραθεί- 10 μέρες- και είναι και δύσκολο στο καθάρισμα γιατί πρέπει να αφήσω όσο το δυνατό μικρότερο κλωναράκι σ΄ένα φυτό ήδη μικρό. Ποια τα σχέδια σου για το μέλλον και πού βρίσκουμε προϊόντα σου (εκτός από το site); Θα ήθελα να επεκταθώ σε διάφορα μαγαζιά ώστε να με μάθει περισσότερος κόσμος και να επισκέπτεται και το e-shop μου, αλλά σύμφωνα με τις ποσότητες που παράγω δεν μπορώ να επεκταθώ πάρα πολύ, για να γίνει αυτό, θα πρέπει να εξελιχθώ σε έμπορο- αγρότη και να συνάψω συνεργασίες με άλλους καλλιεργητές που έχουν πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα και την ίδια φιλοσοφία με μένα, ωστόσο, προς το παρόν κινούμαι μόνο με τα δικά μου προϊόντα.
0 Comments
|