XΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ // DISTAFF • ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Τα γυναικεία περιοδικά αντανακλούν συχνά την αλλαγή του ρόλου των γυναικών στην κοινωνία. Πριν την Γαλλική Επανάσταση, στο Παρίσι ο γυναίκειος Τύπος έκανε την εμφάνιση του εκφράζοντας ερωτήματα για τον ρόλο και τη θέση της γυναίκας στις απαρχές ενός σύγχρονου κόσμου. Κατά τον 18ο αιώνα, όταν αναμενόταν η συμμετοχή των γυναικών στην κοινωνική και πολιτική ζωή, τα περιοδικά που απευθύνονταν κυρίως στις γυναίκες, τις ενθάρρυναν να διεκδικούν. Τον 19ο αιώνα, όταν η οικογενειακή κατάσταση έγινε το ιδανικό, έγιναν συντηρητικά και μετά το 1880, τα περιοδικά άρχισαν να διευρύνουν τους ορίζοντές τους και πάλι. Photo by Charisse Kenion on Unsplash Το πρώτο γυναικείο περιοδικό, το Ladies Mercury, εμφανίστηκε το 1693 στο Λονδίνο και ουσιαστικά ενθάρρυνε τις γυναίκες να γράψουν γράμματα με «όσα τα αποσχολούσαν». Η διεύθυνση που τα έστελναν ήταν μια τσαγερί. Εκδόθηκαν μόλις τέσσερα τεύχη. Το 1770 κυκλοφόρησε το περιοδικό, The Lady’s Magazine, μία μηνιαία έκδοση που εκτός από διηγήματα και συμβουλές μόδας, είχε πατρόν για κεντήματα και παρτιτούρες. Το περιοδικό TheLady’s Monthly Museum (1798), δημοσίευσε δύο φορές τον χρόνο εικόνες με ρούχα με τίτλο, “Cabinet of Fashion” . Το 1806 εμφανίστηκε το La Belle Assemblée, που ενθάρρυνε τις αναγνώστριες να γράφουν όσα «τις βασάνιζαν» . Τα τρία αυτά περιοδικά συγχωνεύτηκαν το 1832 και το 1847 σταμάτησαν να κυκλοφορούν. Αργότερα εμφανίστηκαν τα περιοδικά The Ladies’ Pocket Magazine (1824–40), το The Ladies’ Cabinet (1832–52), The New Monthly Belle Assemblée (1847–70) και το The Ladies’ Treasury (1857–95). Όλα είχαν ποιήματα, πεζά, κα ι μόνο το περιοδικό The Female’s Friend (1846), μιλούσε για τα δικαιώματα των γυναικών αλλά δεν κράτησε για πολύ. Το 1852 εμφανίστηκε το The Englishwoman’s Domestic Magazine, μηνιαίο περιοδικό που για πρώτη φορά περιείχε συμβουλές για το νοικοκυριό. Στη Γαλλία αντιθέτως, τα πρώτα περιοδικά για τις γυναίκες ήταν πολύ πιο προοδευτικά. Το 1750, τα περιοδικά με τις ελκυστικές εικόνες και τα κομψά πατρόν φορεμάτων περιείχαν και θέματα για την ανάγκη της γυναίκας να υψώσει άμεσα το ανάστημα της, διεκδικώντας το μερίδιο που της αναλογούσε ακόμα και στις εξελίξεις της πολικής σκηνής. Το Journal des dames, το οποίο κυκλοφόρησε για 19 χρόνια, από το 1759 έως το 1778, ήταν κυρίως λογοτεχνικό, το Journal des dames et des modes ήταν έντυπο μόδας και το La Femme libre, ήταν ξεκάθαρα φεμινιστικό. Στις ΗΠΑ, ένα από τα πρώτα περιοδικά ήταν Lady's Book (1830-98), στη Φιλαδέλφεια, το οποίο απασχολούσε 150 γυναίκες που χρωμάτιζαν τις τυπογραφικές πλάκες με τις εικόνες μόδας. Το 1849, η Αμέλια Μπλούμερ εξέδωσε το περιοδικό The Lily, το πρώτο που εξέδιδε γυναίκα. Αρχικά, περιείχε ποιήματα, πεζά και στήλες που στρέφονταν στο πιο ακανθώδες ζήτημα της εποχής: το ποτό. "Αν έχετε οποιαδήποτε επιθυμία να γίνετε χρήσιμο μέλος της κοινωνίας και αντάξιος του σεβασμού των ενάρετων", έγραφε η ίδια η Μπλούμερ σε ένα σημείωμα της , "αποφύγετε το κύπελλο κρασιού". Ένα χρόνο μετά, όμως, όταν δικαστής στο Τενεσί αποφάσισε ότι οι γυναίκες δεν μπορούσαν να έχουν περιουσία με το επιχείρημα ότι ο παντρεμένες δεν έχουν ανεξάρτητο πνεύμα, η Μπλούμερ εξαγριώθηκε κι άρχισε να αρθρογραφεί υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών. Τάχθηκε μάλιστα υπέρ των παντελονιών ως κατάλληλη ενδυμασία για τις γυναίκες. Από τα πρώτα εθνικά περιοδικά στις ΗΠΑ ήταν το Harper's Bazaar που εμφανίστηκε το 1867 το οποίο είχε βασιστεί στο γυναικείο περιοδικό του Βερολίνου Der Bazar, από το οποίο λάμβανε το υλικό της μόδας. Ο τομέας των γυναικείων περιοδικών άλλαξε από τον Σάιρους Κέρτις, του Ladies 'Home Journal(που ιδρύθηκε το 1883), εκδότρια του οποίου ήταν η σύζυγος του, Λουίζα Ναπ Κέρτις. Αυτό σύντομα έφτασε σε κυκλοφορία 400.000 και από το 1889, απέκτησε έντονο κοινωνικοπολιτικό χαρακτήρα. Άλλα δημοφιλή περιοδικά ήταν το Home Companion (1886), το McCall's (1897-1957) και το Pictorial Review (1899-1939). Η Vogue ιδρύθηκε το 1892, ένα εβδομαδιαίο περιοδικό μόδας (αργότερα μηνιαίο) αφιερωμένο στην "ευχάριστη πλευρά της ζωής». Σχεδιάστηκε για την ελίτ της Νέας Υόρκης. Στην Ελλάδα, από τα πρώτα γυναικεία περιοδικά ήταν η εβδομαδιαία γυναικεία επιθεώρηση "ΕΥΡΥΔΙΚΗ". Εκδότρια η Αμαλία Κτενά, Λεοντιάδα, κι έδρα η Κωνσταντινούπολη από το 1870 μέχρι το 1873. Τον πρώτο χρόνο εκδιδόταν σε εβδομαδιαία βάση, το δεύτερο σε πενθήμερη και τον τρίτο σε δεκαπενθήμερη. Το περιοδικό αυτό δεν περιοριζόταν στα όρια του ελλαδικού χώρου. Ενημέρωνε τις αναγνώστριές του για τις γυναικείες κινητοποιήσεις στις Η.Π.Α. ενάντια στον πόλεμο. Το περιοδικό συνάμα πρότεινε την ίδρυση ενός γυναικείου συλλόγου στην Κωνσταντινούπολη με στόχο την προώθηση των γυναικείων θέσεων. Το 1867 εμφανίστηκε "Η Θάλεια", ένα μηνιαίο περιοδικό, που εξέδιδε στην Αθήνα η Πηνελόπη Λαζαρίδου. Κυκλοφόρησε για 8 μήνες. Όλα τα άρθρα του περιοδικού ήταν ανυπόγραφα. Τα θέματα που διαπραγματευόταν το περιοδικό ήταν τα εξής: Ο προορισμός του γυναικείου φύλου, η θέση του στην οικογένεια, η ανατροφή και η εκπαίδευση των γυναικών, η θέση των γυναικών τα αρχαιότερα χρόνια, η συμπεριφορά των γυναικών, οι ομοιότητες των δύο φύλων. Το περιοδικό που τάραξε τα νερά και άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του, ως καθαρά γυναικείο έντυπο, είναι "Η ΠΗΝΕΛΟΠΗ", με εκδότες τους Κωνσταντινοπολίτες Απόστολο και Ευανθία Σεμβερλή. "Η ΠΗΝΕΛΟΠΗ" κυκλοφόρησε το 1872, ήταν πολυτελέστατο περιοδικό με μεγάλο σχήμα, πολλές εικόνες και σχέδια, αποτυπωμένα επάνω σε εξαιρετικής ποιότητας χαρτί. Είχε θέματα για ένδυση γυναικών, κεντήματα, για κομμώσεις, παπούτσια και άλλα αξεσουάρ που χαρακτήριζαν τη μόδα της εποχής. Τα έξοδα του περιοδικού "ΠΗΝΕΛΟΠΗ" γι' αυτή την εμφάνιση που είχε ήταν πολύ μεγάλα και δυστυχώς και αυτό έκλεισε μόλις μετά από πέντε μήνες. Το 1887 εμφανίζεται το καλύτερο γυναικείο περιοδικό που είχε γραφτεί μέχρι εκείνη την περιοχή. 'Ηταν "Η ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ" της Καλλιρρόης Παρρέν. Φεμινίστρια, πρωτοπόρος στον κοινωνικό αγώνα για τις γυναίκες. Οι αναγνώστριες, οι οποίες έφταναν τις 5000, αριθμός όχι και τόσο ευκαταφρόνητος για εκείνη τη χρονική περίοδο ήταν παθιασμένες με το περιοδικό και το διάβαζαν σταθερά για πολλά χρόνια.
0 Comments
|