XΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ // DISTAFF • ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Το καλοκαίρι στα παιδικά μας χρόνια μετριόταν με τα παγωτά που τρώγαμε και τα μπάνια που κάναμε μέχρι να ανοίξουν τα σχολεία. Γρανίτες, κυπελάκια, ξυλάκια και πύραυλοι, γλυκοί πειρασμοί για όλα τα γούστα, το τέλειο συνοδευτικό της ωραιότερης εποχής του χρόνου. Η ιστορία του παγωτού χάνεται στα βάθη των αιώνων στην Κίνα, όπου οι κάτοικοι αναμειγνύανε το χιόνι με μέλι και χυμούς. Γρανίτες από χιόνι, χυμό και κομμάτια φρούτων έφτιαχναν οι κάτοικοι της Σικελίας, σε μια παραλλαγή των σερμπετιών που έφεραν οι Άραβες περίπου το 800 μ.Χ, όταν κατέλαβαν το νησί. Πολύ πιο κοντά στο σημερινό παγωτό ήταν η συνταγή που εφηύραν οι Ιταλοί στις αρχές περίπου του 17ου αιώνα: Ζέσταιναν ένα μείγμα κρέμας γάλακτος και ζάχαρης, το αρωμάτιζαν με πολτό φρούτων και το χτυπούσαν για ώρα μέσα σε σπασμένο πάγο και αλάτι. Μέχρι τα μέσα του αιώνα, οι γρανίτες και τα παγωτά είχαν φτάσει ως τις Βερσαλλίες, ενώ ο πρώτος παγωτατζής στην ιστορία ήταν Ιταλός, ο Φραντσέσκο Προκόπιο Κούτο, που ξεκίνησε τη δουλειά του το 1686 ενώ στη συνέχεια άνοιξε ένα κατάστημα στο Παρίσι, το «Λε Προκόπ», που υπάρχει μέχρι σήμερα. Κατά το 19ο αιώνα, το παγωτό διαδόθηκε στην Αγγλία και στην Αμερική χάρη στους Ιταλούς μετανάστες που το πουλούσαν στους δρόμους. Οι παγωτατζήδες ονομάστηκαν “χόκι-πόκι”, παράφραση του “Ecco un poco”, που σημαίνει “ορίστε λιγάκι”. Στην Ελλάδα, πρώτοι γεύτηκαν το παγωτό οι Αθηναίοι το 1835, μία «γνωριμία» που τους έμεινε αξέχαστη… Σε μία κοσμική εκδήλωση της κόμισσας Άρμασπεργκ, συζύγου του κόμη Κόμης του Άρμανσπεργκ (εκ των μελών της τριμελούς Αντιβασιλείας επί Όθωνα), ένας Ιταλός, ο Κάλβος, διευθυντής ξενοδοχείου στην Αθήνα, πρότεινε στην κόμισσα να κατασκευάσει παγωτά για τους προσκεκλημένους της. Εκείνη δέχθηκε με προθυμία, αφού θα παρουσίαζε κάτι νέο στους καλεσμένους της. Ο Κάλβος, προκειμένου να παρουσιάσει πιο εντυπωσιακά τα παγωτά του, χρησιμοποίησε χημικά χρώματα, αφού στην Αθήνα δεν υπήρχαν τότε φυσικές χρωστικές ουσίες. Έτσι οι καλεσμένοι έπαθαν όλοι τροφική δηλητηρίαση. Ο χορός διαλύθηκε και όλοι έσπευδαν να καλέσουν γιατρό. Ο Κάλβος, δε, φρόντισε να εξαφανιστεί από την Αθήνα μέχρι να ξεχαστεί το γεγονός. Χάρη στον ζαχαροπλάστη Καρδαμάνη, περί το 1841 και το καφενείο που διατηρούσε μεταξύ των οδών Αιόλου και Αγίου Μάρκου «σώθηκε» η χαμένη τιμή του παγωτού, καθώς ήταν ο πρώτος που έφτιαχνε και πουλούσε παγωτό στην Αθήνα. Στην Ελλάδα, η πρώτη εταιρεία γαλακτοβιομηχανίας, η Εθνική Βιομηχανία Γάλακτος, άνοιξε το 1934, στον Βοτανικό από τους από τους αδελφούς Σουραπά που είχαν καταγωγή από τα Βέρβενα. Η επιλογή της τοποθεσίας μόνο τυχαία δεν ήταν, αφού την εποχή εκείνη η περιοχή έσφυζε από βουστάσια, τα οποία θα προμήθευαν το γάλα προς επεξεργασία στο εργοστάσιο της εταιρείας. Το 1936, με την εταιρεία να σημειώνει ήδη επιτυχία στις πωλήσεις γάλακτος σε γυάλινο μπουκάλι, η Εθνική Βιομηχανία Γάλακτος λανσάρει στο ελληνικό κοινό το παγωτό ξυλάκι, το παγωτό σε κύπελλο, το χωνάκι με σοκολάτα και αμύγδαλο μαζί με το επάγγελμα του παγωτατζή λόγω της απουσίας ψυγείων. Η κίνηση της αυτή απογειώνει τη φήμη της και την καθιστά μοναδική καθώς το παγωτό ξυλάκι αποτελεί την πρώτη της ευρεσιτεχνία. Το νέο προϊόν θα αντιμετωπιστεί με δυσπιστία από τους Έλληνες αγοραστές και δε τους Αθηναίους καθώς θεωρούν ότι το παγωτό προκαλεί στομαχικές διαταραχές. Η Εθνική Βιομηχανία Γάλακτος όμως επικυρώνει τα παγωτά της υπογραφή του Γενικού Χημείου του Κράτους. Με υπόδειξη του Μεταξά από Εθνική γίνεται Ελληνική Βιομηχανία Γάλακτος. Η ΕΒΓΑ λειτουργεί ασταμάτητα από το 1934 με εξαίρεση την περίοδο του πολέμου. Από το 1950 και μετά η ΕΒΓΑ πια αρχίζει να τρυπώνει σε κάθε σπίτι με το θεσμό “η ΕΒΓΑ της γειτονιάς”. Οι καινοτομίες της συνεχίστηκαν και τις επόμενες δεκαετίες καθώς εφάρμοσε νέες πρωτοποριακές μεθόδους συσκευασίας σε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα της. Μάλιστα, το 1955 επέκτεινε τη δραστηριότητά της και στον κλάδο της σοκολατοποιίας και με νέα εξελιγμένα μηχανήματα έφτιαξε σοκολάτες ελβετικού τύπου. Photo by Jason Leung on Unsplash Στο μεταξύ, το 1954 στην περιοχή των Σερρών, ο Γιώργος Τσινάβος αποφασίζει να ανοίξει ένα μικρό ζαχαροπλαστείο. Το ζαχαροπλαστείο αυτό διέθετε είδη ζαχαροπλαστικής φυσικά καθώς και δροσερά παγωτά. Δε χρειαζόταν, όμως, να πάει κάποιος στο ζαχαροπλαστείο για να γευτεί τα ιδιαίτερα παγωτά του, όπως το διάσημο «Κασσάτο» από πρόβειο γάλα σε κυπελλάκι. Μικρά χειροκίνητα καροτσάκια με πάγο και αλάτι, με πλανόδιους παγωτατζήδες να τα κινούν ξεχύνονταν στην πόλη προσφέροντας δροσιά και γεύση. Η έντονη δραστηριότητα και η δημιουργικότητα της οικογένειας Τσινάβου μετέτρεψε αυτό το μικρό ζαχαροπλαστείο στην περιοχή των Σερρών στη μεγαλύτερη βιομηχανία παγωτών της Βόρειας Ελλάδας, τα παγωτά ΚΡΙ-ΚΡΙ. Τη δεκαετία του 60, τα πρώτα ηλεκτρικά ψυγεία με παγωτά ΚΡΙ-ΚΡΙ εμφανίζονται στις Σέρρες, ενώ το 1987 κατασκευάζεται το νέο εργοστάσιο της ΚΡΙ-ΚΡΙ για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων και φυσικά παγωτού. Παγωτάκι κανείς; Photo by Kelsey Curtis on Unsplash
0 Comments
Leave a Reply. |