XΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ // DISTAFF • ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ Να αγαπάς αυτό που κάνεις, να το πιστεύεις, να αντιμετωπίζεις τις δυσκολίες με ψυχραιμία και χιούμορ και τελικά να ταξιδεύεις με μία σχεδία στον ωκεανό, αυτές είναι οι εκδόσεις Παράξενες Ημέρες με έδρα στο Ρέθυμνο που εκδίδει βιβλία με… παράξενους όρους: να μη δέχονται χρήματα από συγγραφείς για να εκδώσουν βιβλίο, να μην εκδίδουν ποτέ ένα βιβλίο επειδή θα «πουλήσει», αλλά μόνο επειδή θα τους αρέσει. Αρχίζω με κάτι πιο προσωπικό, σας ανακάλυψα μέσω Facebook και αυτό που μου "έκανε κλικ" ήταν φυσικά το όνομα σας! Γιατί λοιπόν "Παράξενες Μέρες"; Πρώτα απ ‘ όλα σας ευχαριστώ που δείξατε ενδιαφέρον για τις Παράξενες Μέρες. Είναι για εμάς πολύ σημαντική βοήθεια στον τομέα της επικοινωνίας. Αυτή λοιπόν είναι πράγματι μια προσωπική ερώτηση γιατί ο τίτλος Παράξενες Μέρες χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1981 όταν με μια ομάδα νεαρών ανθρώπων, γύρω στα είκοσι τότε οι περισσότεροι, φτιάξαμε μια εφημερίδα με τίτλο «Παράξενες Μέρες», ένα νεανικό, ανεξάρτητο φανζίν της εποχής που την διακινούσαμε μόνοι μας στο κέντρο της Αθήνας, την πουλούσαμε στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου δίπλα μας πουλούσε τις κασέτες του ο Νικόλας Άσιμος, και στα Εξάρχεια, και το υλικό της εφημερίδας φτιαχνόταν μέσα από την συλλογική μας δουλειά. Έγραφε ο καθένας ό,τι ήθελε και αποφασίζαμε όλοι μαζί τι θα μπει. Αυτό κράτησε γύρω στα δύο χρόνια. Πολλά χρόνια μετά όταν θέλαμε να δώσουμε ένα τίτλο στο εγχείρημά μας, διάλεξα αυτόν καθώς θεωρώ την εκδοτική μας περιπέτεια μια συνέχεια εκείνης της προσπάθειας. Φυσικά ο τίτλος παραπέμπει στο αγαπημένο μου συγκρότημα, τους Doors και σε ένα είδος μουσικής που καθόρισε τη ζωή μου. Και θα σας πω το εξής: Από τότε μέχρι τώρα ο τίτλος ήταν πάντα ταιριαστός με την εποχή. Με κάθε εποχή. Οι μέρες ήταν και είναι παράξενες. Πότε ξεκινήσατε; και ποιες ήταν δυσκολίες; Ξεκινήσαμε το 2012 και οι δυσκολίες ήταν μεγάλες. Είχε προηγηθεί ένα online λογοτεχνικό περιοδικό το eyelands.gr που εξακολουθεί βέβαια να υπάρχει. Από το περιεχόμενό του, λογοτεχνικοί διαγωνισμοί, δημοσίευση κειμένων κυρίως από νέους συγγραφείς, γεννήθηκε η ανάγκη να προχωρήσουμε στην έκδοση βιβλίων. Τότε, και πάντα, κάθε εκδοτική προσπάθεια είναι δύσκολη. Σκεφτείτε λοιπόν πόσο πιο δύσκολο είναι να ξεκινάς αυτή την προσπάθεια με ελάχιστα μέσα σε μια πόλη της περιφέρειας μακριά από την Αθήνα και μάλιστα σε μια πόλη, λυπάμαι που το λέω, που δεν έχει το παραμικρό ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία. Ήμασταν και εξακολουθούμε να είμαστε μια σχεδία, ένα μικρό σκάφος αν θέλετε στο πέλαγος της αγοράς. Το γεγονός ότι επιβιώσαμε ως τώρα, και μάλιστα με τους όρους που βάλαμε (να μη δεχόμαστε χρήματα από συγγραφείς για να εκδώσουμε βιβλίο, να μην εκδίδουμε ποτέ ένα βιβλίο επειδή θα «πουλήσει» αλλά πρώτα και κύρια επειδή θα μας αρέσει) είναι από μόνο του ένα μικρό θαύμα. Είπα πιο πάνω ότι εκτιμώ το ενδιαφέρον σας. Δυστυχώς διαπιστώσαμε στην πορεία ότι το να ενδιαφερθεί κάποιος για εμάς χωρίς να υπάρχει οικονομικό αντάλλαγμα συμβαίνει πολύ σπάνια. Όλα αυτά τα οκτώ χρόνια επιβιώνουμε λοιπόν μέσα από ένα επικοινωνιακό «λοκντάουν» από όλα τα «σοβαρά λογοτεχνικά έντυπα, τις «σοβαρές» εφημερίδες αλλά και τα μεγάλα βιβλιοπωλεία. Είναι πολύ επώδυνη εμπειρία να διαπιστώνεις ότι δεν καταδέχονται να ασχοληθούν μαζί σου επειδή δεν βλέπουν αρκετό κέρδος σε αυτό. Τα βιβλία μας πήγαιναν στην αρχή παντού γιατί είχαμε την αφέλεια να πιστεύουμε ότι άξιζαν τον κόπο να ενδιαφερθεί κάποιος γι’ αυτά. Διαπιστώσαμε γρήγορα ότι σχεδόν κανείς δεν είχε διάθεση να ασχοληθεί μαζί μας αφού δεν έβλεπε σε αυτό άμεσο κέρδος. Αντίθετα, όταν κάνεις την κίνηση να διαφημιστείς έρχονται ξαφνικά και οι «κριτικές» και οι «παρουσιάσεις» των βιβλίων σου. Το 2016 αν θυμάμαι καλά απαντήσαμε σε όλο αυτό με την Επιχείρηση Δίκταμο. Εκείνα τα Χριστούγεννα αντί να στείλουμε βιβλία σε έντυπα και περιοδικά τους στείλαμε …Δίκταμο. Με το σκεπτικό: αφού δεν θα γράψετε έτσι κι αλλιώς για εμάς, αντί για βιβλία σας στέλνουμε ένα τοπικό προϊόν να πιείτε ένα τσάι τουλάχιστον. Και από όσο ξέρω υπήρχαν έντυπα που ενοχλήθηκαν με το θράσος μας. Όχι με την δική τους κακομοιριά. Δεν πειράζει. Ελπίζω να ήπιαν το τσαγάκι τους. Εμείς συνεχίζουμε αποδεικνύοντας ότι μπορείς να επιβιώσεις και χωρίς αυτούς. Ευτυχώς υπάρχουν αρκετά ανεξάρτητα μπλογκ και ιστοσελίδες που ασχολούνται μαζί μας. Επειδή βέβαια τα τρέχουν άνθρωποι που νοιάζονται όπως εμείς για το βιβλίο. Και βέβαια υπάρχουν ας το παραδεχτούμε, ευτυχώς, τα social media. Γιατί επιλέξατε τη μορφή της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης; Όταν σκεφτήκαμε να φτιάξουμε τον εκδοτικό οίκο δεν είχαμε ιδέα ότι υπήρχε αυτή η μορφή επιχείρησης. Τυχαία το μάθαμε και είδαμε ότι μας ταίριαζε. Αυτό που θέλαμε ήταν μια συλλογική προσπάθεια, ανεξάρτητη και ευέλικτη. Δεν ήταν απλό, οι περισσότεροι λογιστές δεν γνωρίζουν και δεν θέλουν να ασχοληθούν με τις Κοιν.Σ.Επ. Επίσης παρά τα όσα λέγονται κατά καιρούς δεν υπάρχει η παραμικρή ουσιαστική βοήθεια από κανέναν φορέα για μια συνεταιριστική προσπάθεια. Σε μας όμως ταίριαζε αυτή η μορφή επιχείρησης (και εργασίας) και την ακολουθήσαμε. Ποια η φιλοσοφία- στόχος των εκδόσεων σας; Η φιλοσοφία μας είναι «μην κάνεις αυτό που δεν θέλεις να σου κάνουν». Είχαμε, κάποιοι από εμάς αρκετή εμπειρία ως εργαζόμενοι στον εκδοτικό χώρο ή ως συγγραφείς. Άρα γνωρίζαμε πολύ καλά τι δεν θέλουμε και τι δεν έπρεπε να κάνουμε. Πρώτα απ’ όλα δεν έπρεπε να εκμεταλλευτούμε την αγωνία ενός ανθρώπου που θέλει να δει το βιβλίο του να εκδίδεται. Ταυτόχρονα όμως δεν έπρεπε και να δίνουμε σε κάποιον τον τίτλο του συγγραφέα μόνο και μόνο επειδή θέλει πολύ να δει το όνομά του σε ένα βιβλίο. Δεν θέλαμε επίσης να μπούμε ως άλλη μια προσπάθεια στον εκδοτικό χώρο που θα εκδώσει ό,τι να’ναι και όπως να’ναι επειδή αυτό θα φέρει κέρδος. Ταυτόχρονα όμως από την αρχή ανοίξαμε περισσότερο αυτή την προσπάθεια και κάναμε τις Παράξενες Μέρες έναν οργανισμό που δεν περιορίζεται στην έκδοση βιβλίων. Γι αυτό ξεκινήσαμε το Συλλογικό Εργαστήρι Συγγραφής (7 χρόνια πια) το Φεστιβάλ της Άμμου (στον 6ο συνεχόμενο χρόνο) αλλά διοργανώσαμε και θεατρικές παραγωγές, μουσικές εκδηλώσεις, διεθνή λογοτεχνικά βραβεία, πρόγραμμα με διακοπές στην Κρήτη για συγγραφείς από όλο τον κόσμο και ό,τι άλλο μπορούσαμε με τις μικρές μας δυνάμεις. Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής των βιβλίων που θα εκδώσετε; Κάθε φορά που πρέπει να επιλέξουμε αν μια πρόταση θα γίνει βιβλίο κάνουμε αυτές τις ερωτήσεις: Μας αρέσει αυτό το βιβλίο; Θέλουμε να το δούμε να τυπώνεται; Θα το διαβάζαμε αν το βλέπαμε τυπωμένο; Αν οι απαντήσεις είναι καταφατικές το βιβλίο προχωράει για έκδοση. Όπως είναι λογικό δεν έχουμε πάντα τη δυνατότητα να εκδώσουμε όλα αυτά που μας αρέσουν, εκεί γίνεται μια επιλογή στην οποία παίζει ρόλο και η σχέση που έχουμε αναπτύξει μέσα από τις δραστηριότητές μας με τον συγγραφέα. Δίνουμε προτεραιότητα σε ανθρώπους που έχουν διακριθεί στους διαγωνισμούς μας, που τα κείμενά τους έχουν περάσει στο Φεστιβάλ της Άμμου και φυσικά ανθρώπους που έχουν συμμετάσχει στο Εργαστήρι Συγγραφής και έχουμε γνωρίσει τη δουλειά τους μέσα σε ένα συλλογικό περιβάλλον. Είναι σημαντικό για εμάς να καταλαβαίνει ο συγγραφέας σε ποιους έχει στείλει το κείμενό του. Με τα συν και τα πλην. Πριν από κάθε έγκριση φροντίζουμε να συζητάμε με τον συγγραφέα και να του εξηγούμε ποιοι είμαστε και τι μπορεί να περιμένει από εμάς. Και είναι σημαντικό να έχει διάθεση να βοηθήσει και ο ίδιος/α τη διάδοση του βιβλίου του. Από κει και πέρα μετράει μόνο το κείμενο που διαβάζουμε. Ένα μοτίβο που μας αρέσει να χρησιμοποιούμε είναι: Κάποιοι εκδοτικοί βγάζουν τα βιβλία των φίλων τους. Εμείς γινόμαστε φίλοι με τους συγγραφείς που βγάζουμε τα βιβλία τους. Μιλήστε μας λίγο για τις σειρές σας όπως και για τις άλλες δραστηριότητες σας όπως το διαγωνισμό διηγήματος, το Φεστιβάλ Άμμου κλπ Οι εκδόσεις μας χωρίζονται σε ευδιάκριτες σειρές. Παράξενες Μέρες στην Ελλάδα για Έλληνες νέους και όχι μόνο φυσικά συγγραφείς, Παράξενες Μέρες στον κόσμο, με συγγραφείς από το εξωτερικό, Παράξενες μέρες συλλογές, με βιβλία που έχουν φτιαχτεί από διηγήματα που έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς που διοργανώνουμε και από το Φεστιβάλ της Άμμου, εννοείται ότι έχουμε και αγγλόφωνες εκδόσεις από τους διεθνείς διαγωνισμούς μας, και Βιβλιοθήκη, με βιβλία που είτε έχουν κυκλοφορήσει και δεν βρίσκονται πια ή δοκίμια που πιστεύουμε ότι είναι καιρός να εκδοθούν. Το Φεστιβάλ της Άμμου είναι η μεγάλη μας αγάπη και μαζί ένα παράδειγμα του τι μπορείς να κάνεις χωρίς κανένα μέσο όταν απλά έχεις τη διάθεση να κάνεις κάτι και βρίσκεις ανθρώπους που έχουν την ίδια ωραία «τρέλα». Αυτό είναι το Φεστιβάλ της Άμμου. Μια μεγάλη παρέα που μαζεύεται στο τέλος του καλοκαιριού (έγινε ακόμη και φέτος παρά τις δυσκολίες) και μοιράζεται ο καθένας με τους υπόλοιπους την αγάπη για το γράψιμο, τα βιβλία, τη φύση, τη θάλασσα. Κι όταν λέω παρέα, πέρα από πέντε έξι ανθρώπους που συμμετέχουμε σε όλα τα φεστιβάλ αυτά τα χρόνια εννοώ ανθρώπους που γίνονται παρέα εκεί στην άμμο κάθε χρόνο. Άνθρωποι άγνωστοι μεταξύ τους ως τότε. Και το γεγονός ότι έχουμε καταφέρει να έρθουν θεατρικές ομάδες, μουσικά συγκροτήματα, ζωγράφοι, φωτογράφοι, παρατηρητές των άστρων (!) συγγραφείς από το εξωτερικό και να ενωθούν με την παρέα αυτή είναι από μόνο του απίστευτο. Και γίνεται ακόμη πιο απίστευτο όταν σκεφτείς ότι στο Φεστιβάλ όλα είναι δωρεάν –το μόνο που κάνουμε είναι να πουλάμε βιβλία και με το αντίτιμο να καλύψουμε κάποια ελάχιστα έξοδα των ανθρώπων που έρχονται αφιλοκερδώς. Φέτος στην παραλία Κομμός ήρθε ένας εκπληκτικός άνθρωπος, ο Μελαχρινός Βελέντζας, έφερε το πιάνο του στην άμμο, διάβασε το διήγημά του έπαιξε μουσική, μας μίλησε για τα θεατρικά του σχέδια και αργότερα, όταν τέλειωσε το Φεστιβάλ μείναμε εκεί συζητώντας ως το ξημέρωμα. Ήρθε η Έφη Λατσούδη, ακτιβίστρια με διεθνές κύρος, από τη Μυτιλήνη και μας μίλησε για το προσφυγικό ζήτημα. Αυτά είναι πράγματα που όταν τα σκεφτόμαστε αργότερα απορούμε πως έγιναν… Πού βρίσκουμε τα βιβλία σας; Κι αυτή είναι μια ωραία ερώτηση. Σας είπα ήδη ότι έχουμε έναν εντυπωσιακό αποκλεισμό από οποιοδήποτε μεγάλο βιβλιοπωλείο. Δεν φέρνουμε τα πολλά λεφτά, δεν παίρνουν βιβλία μας. Είναι ξεκάθαρο. Δεν ενδιαφέρονται. Έχω πάει ο ίδιος σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία της Αθήνας και ιδίως σε αυτά τα δυο τρία που τους αρέσει να νομίζουν ότι είναι και εναλλακτικά, επειδή κάποτε ξεκίνησαν από μικρά μαγαζιά πέριξ των Εξαρχείων και με άκουσαν ευγενικότατα πλην όμως δεν ασχολήθηκαν ποτέ με εμάς. Τα βιβλία μας όμως τα βρίσκει όποιος θέλει σε οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο της χώρας. Αρκεί να έχει ελάχιστη υπομονή. Πηγαίνει στο βιβλιοπωλείο ζητάει το βιβλίο, αναφέρει το όνομα του πρακτορείου με το οποίο συνεργαζόμαστε –είναι η Συμμετρία- και το βιβλίο έρχεται σε τρεις μέρες. Αρκεί ο βιβλιοπώλης να πάρει ένα τηλέφωνο. Ούτε αυτό δεν γίνεται πάντα αλλά τα βιβλία μας ευτυχώς ταξιδεύουν παντού. Εννοείται ότι μπορεί ο καθένας να τα παραγγείλει πολύ απλά κατευθείαν από εμάς, με ένα email. (https://paraxenesmeres.gr) Πόσο έχει επηρεάσει η πανδημία του χώρου του βιβλίου; Τι θα μπορούσε ένα γίνει για να ενισχυθεί ο χώρος του βιβλίου; Προφανώς και η κατάσταση έχει επηρεάσει όλη την οικονομία και την αγορά και οι συνέπειες άμεσες και έμμεσες έχουν δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στον εκδοτικό χώρο. Κρατάω όμως ότι όταν μισάνοιξαν τα βιβλιοπωλεία ο κόσμος έτρεξε να αγοράσει και επιπλέον το γεγονός ότι οι παραγγελίες και σε εμάς και σε άλλους εκδοτικούς με τους οποίους έχω επικοινωνήσει ήταν πολλές αυτό το διάστημα της καραντίνας. Το βιβλίο δεν είναι είδος πρώτης ανάγκης, αλλά έρχεται αμέσως μετά από τα βασικά, τουλάχιστον για κάποιους –αρκετούς πιστεύω- ανθρώπους. Τι θα μπορούσε να γίνει όταν ομαλοποιηθούν τα πράγματα; Ένα αληθινό Κέντρο Βιβλίου; Ένα Υπουργείο Πολιτισμού που να έχει κάποια σχέση με το βιβλίο; Κάποιες περιφέρειες ή Δήμοι που να σταματήσουν να επιδοτούν μόνο τους αγαπημένους τους συλλόγους και να κοιτάξουν λίγο την ευρύτερη εικόνα; Κάποιες βιβλιοθήκες που θα ιδρυθούν ακόμη και σε μικρά χωριά; Ξέρω τώρα ότι λέω απίθανα πράγματα… Οι Παράξενες Μέρες «τρέχουν» αυτή την εποχή ένα πρόγραμμα μετάφρασης που επιδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Δημιουργική Ευρώπη, πολιτιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε το πρόγραμμά μας το 2019. Αυτό ήταν ένα ακόμη απίστευτο γεγονός που συνέβη στις Παράξενες Μέρες. Δεν υπήρχε καμία περίπτωση να μας βοηθήσει και δεν έχει γίνει φυσικά ποτέ, κάποιος φορέας στη χώρα μας. Κάποιοι όμως μας έδωσαν την ευκαιρία να μεταφράσουμε βιβλία, υπέροχα βιβλία, που ούτε εμείς ούτε οι περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι στην Ελλάδα θα μπορούσαν να μεταφράσουν χωρίς επιδότηση. Για την ακρίβεια κανείς δεν θα το προσπαθούσε. Ειδικά αυτοί που έχουν τις δυνατότητες και τα μεγάλα μέσα δεν ενδιαφέρονται για τέτοια βιβλία. Γι’ αυτό ακριβώς και είναι «μεγάλοι». Δεν τους ζηλεύουμε καθόλου πάντως. Η χαρά να μεταφράσεις ένα καταπληκτικό βιβλίο από την Δανία, την Αλβανία, την Ιρλανδία, να μεταφράσεις ένα νομπελίστα Ισπανό ποιητή, είναι ανεκτίμητη. Τα κέρδη τους τα χαρίζουμε. Κάποιος πριν από αρκετά χρόνια σε μια συνάντηση με συγγραφείς μου είπε «πρέπει να είστε πλούσιος…» και όταν το αγριοκοίταξα, βιάστηκε να συμπληρώσει «…σε συναισθήματα εννοώ». Είχε δίκιο. Σε αυτά είμαστε μεγιστάνες.
0 Comments
Ο Αριστομένης Γεωργιόπουλος και η Άρτεμις Στίγκα, ένα ζευγάρι προγραμματιστών που ζει και εργάζεται στην Αθήνα, μας ταξιδεύει εικονικά σε διάφορα μέρη της γης και συστήνει στο Distaff την σχετική πλατφόρμα, citywalks.live. «Κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας θέλαμε να αξιοποιήσουμε δημιουργικά το χρόνο μας και να δημιουργήσουμε κάτι που έλειπε από τη ζωή μας, ένα τρόπο να ταξιδεύουμε. Σκεφτόμασταν πώς να το πετύχουμε και το προγραμματιστικό μας background μας έδωσε τα εφόδια που χρειαζόμασταν για την υλοποίηση. Η ιδέα πίσω από αυτό είναι τα εικονικά ταξίδια. Περιπλανιόμαστε σε πόλεις σε όλο τον κόσμο, μέρα ή νύχτα, προ και μετά covid εποχής. Κάποιες τις έχουμε επισκεφθεί και πολλές άλλες είναι στη λίστα μας. Είναι ωραίο να παρατηρείς τον κόσμο και να βλέπεις τις διαφορές από πόλη σε πόλη. Επίσης, προσωπικά το βρίσκουμε πολύ χαλαρωτικό, σαν ένα είδος διαλογισμού. Γενικά από τότε που κάναμε launch την πλατφόρμα, η απήχηση είναι αρκετά μεγάλη. Χιλιάδες άτομα από κάθε γωνιά του πλανήτη επισκέπτονται τη πλατφόρμα μας και μας δίνουν πολύ ενθαρρυντικά μηνύματα για να συνεχίσουμε την ανάπτυξη της. Το citywalks.live εμπλουτίζεται συνεχώς με νέες πόλεις και καινούργια features. Αυτή τη στιγμή έχουμε 74 πόλεις από όλο τον κόσμο τις οποίες ο εκάστοτε χρήστης μπορεί να τις επισκεφτεί μέρα ή νύχτα, προ ή μετά covid εποχής. Πρόσφατα εντάξαμε στο site τις ομαδικές βόλτες-group walks. Καθημερινά γίνεται προβολή ενός βίντεο, σε συγκεκριμένη ώρα από κάποια πόλη του κόσμου, το οποίο όσοι χρήστες είναι μέσα εκείνη τη στιγμή το βλέπουν ταυτόχρονα και μπορούν να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους μέσω chat. Στο site μας θα βρείτε και ένα ημερολόγιο με τις ομαδικές βόλτες που πραγματοποιούνται καθημερινά.
Όπως αναφέραμε και στην αρχή και οι δύο εργαζόμαστε στον ιδιωτικό τομέα σε κλάδους της τεχνολογίας οπότε αυτό το project είναι ένα προσωπικό εγχείρημα που ξεκίνησε προσπαθώντας να βρούμε δημιουργικές διεξόδους μέσα στη καραντίνα και δεν βιοποριζόμαστε από αυτό. Η πλατφόρμα προσφέρεται δωρεάν με σκοπό όλοι μας να μπορέσουμε να βρεθούμε μέσα από τις οθόνες μας σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Καλό σας ταξίδι!» https://citywalks.live ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΠΕΤΡΑΚΗ // DISTAFF • ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ Για όσους κάνουν δίαιτα είναι ο συνεργάτης τους, ο βοηθός τους, αυτός που αφού τους “ακούσει” θα τους οδηγήσει να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους και να τους πετύχουν. Γι’ αυτόν η απώλεια βάρους είναι μία δημιουργική και ευχάριστη διαδικασία που θα σε οδηγήσει στην επίτευξη των στόχων. Η Φραντζέσκα Αλεξοπούλου - Πετράκη συστήνει στους αναγνώστες του Distaff τον Χρύσου Γιάννη, Κλινικό Διαιτολόγο – Διατροφολόγο που μας λέει πως η παρακολούθηση ανθρώπων, οι οποίοι μέσω των οδηγιών διατροφής, άσκησης και βελτίωσης του τρόπου ζωής, καταφέρνουν πραγματικά να «μεταμορφώνονται», εσωτερικά και εξωτερικά, είναι εκείνη που του δίνει την δύναμη να συνεχίζει να εξελίσσεται στον τομέα της διατροφής και της άσκησης. Μιλώντας για δίαιτα στην ουσία μιλάμε για μια “διατροφική εκπαίδευση” σε άτομα που είτε πάσχουν από υπερβολικό βάρος ή από παθολογικά αίτια. Κατά πόσο είναι εφικτό να την ακολουθήσουν και κυρίως να την διατηρήσουν μετά την λήξη της συνεργασία σας; Η διατροφική εκπαίδευση, όπως πολύ σωστά την αναφέρατε, περιλαμβάνεται σε ένα συνολικό πλαίσιο αλλαγής της διατροφικής συμπεριφοράς. Κάθε συνήθεια και συμπεριφορά που καλείται να τροποποιήσει ένας άνθρωπος, απαιτεί μία βηματική διαδικασία που με υπομονή θα τον οδηγήσει στην αλλαγή. Για να γίνει πραγματικότητα, θα πρέπει οι στόχοι να είναι ξεκάθαροι από την αρχή. Το πρόβλημα δεν είναι το βάρος, ούτε και η παθολογική κατάσταση. Το πρόβλημα είναι ο τρόπος συμπεριφοράς απέναντι στην κατανάλωση τροφής. Δεν θα σας πω ότι είναι εύκολο. Θα σας πω ότι είναι εφικτό κατόπιν προσπάθειας και ότι, όταν συμβεί, τότε μπορεί να διατηρηθεί εύκολα και μετά τον «χωρισμό» μας. Κατά την μακρόχρονη πορεία σας στον χώρο της Διατροφής βλέπετε να έχουν αλλάξει τα “θέλω” των ανθρώπων και η ιδανική εικόνα που ουτοπιστικά κυνηγάνε; Ναι. Οι στόχοι έχουν αλλάξει. Πάντα ο άνθρωπος θα επιθυμεί το βέλτιστο. Αυτό που δεν φτάνει, αυτό που δεν είναι ρεαλιστικό. Όμως οι άνθρωποι έχουν πια ενημερωθεί και γνωρίζουν ότι δεν είναι δυνατόν να χάσουν 15 κιλά σε 1 μήνα ή να αποκτήσουν το σώμα ενός μοντέλου ή ενός αθλητή που γυμνάζεται αρκετά χρόνια προσέχοντας αυστηρά την διατροφή του. Παρατηρούμε μια στροφή των σύγχρονων Ελλήνων σε ένα μοντέλο υγιεινότερης ζωής, διατροφής αλλά και άθλησης. Είναι απλώς μόδα και θα ...περάσει ή πιστεύετε ότι είναι πιο συνειδητοποιημένοι και τιμούν επιτέλους το “Νους υγιής εν σώματι υγιεί” ; Η στροφή είναι εμφανής! Μετά από αρκετά χρόνια ενημέρωσης, παρατηρούμε μία αυξημένη διάθεση για αλλαγή. Τα υγιεινά τρόφιμα εμφανίζονται συχνότερα στα ράφια των σούπερ μάρκετ, ενώ τα γήπεδα και τα πάρκα έχουν γεμίσει με ανθρώπους κάθε ηλικίας, που θέλουν να γυμναστούν. Δεν είναι μόδα. Είναι αποτέλεσμα γνώσης και ενημέρωσης. Όταν κάποιος γνωρίζει τον λόγο για τον οποίο πρέπει να προσπαθήσει και ο λόγος αυτός είναι σημαντικός για τον ίδιο, τότε μπορεί να το κάνει, όσο δύσκολο και αν είναι. Ο ρόλος μας εστιάζεται σε δύο άξονες. Ενημέρωση για τον λόγο που πρέπει να προσπαθήσει ο καθένας ξεχωριστά και τι ακριβώς μπορεί και πρέπει να κάνει για να το πετύχει. Το ότι η μόδα «εκμεταλλεύεται» την αλλαγή, είναι ένα επιθυμητό γεγονός. Παιδική Παχυσαρκία, μια θλιβερή μάστιγα για τα Ελληνόπουλα. Πόσο δεκτικά είναι τα παιδιά που φτάνουν κοντά σας και πως μπορούμε να βοηθήσουμε ένα παιδί και να το απομακρύνουμε από την εικόνα του παχύσαρκου ενήλικα; Πρέπει να κατανοήσουμε ότι το παιδί είναι εκείνο που επιθυμεί περισσότερο να αλλάξει. Όχι ο γονέας. Το παιδί νιώθει την κριτική, την απόρριψη και επιθυμεί την αλλαγή. Για να το βοηθήσουμε αρκεί να «ανοίξουμε» τον δρόμο. Να αφαιρέσουμε τα εμπόδια και εμείς οι ίδιοι βάζουμε στην ρότα του. Δηλαδή, να το περιβάλουμε με υγιεινές επιλογές και συνήθειες, τις οποίες εμείς πρώτα θα ακολουθήσουμε. Η αλλαγή, είπαμε ότι δεν είναι εύκολη. Είναι όμως εφικτή και απολαυστική. Νέοι ορίζοντες μπορούν να ανοιχθούν μπροστά στα μάτια τόσο του παιδιού, όσο και του γονέα. Η συνεχής αντιπαράθεση για την κατανάλωση του γλυκού ή της σοκολάτας έχει αποδειχθεί άγονη. Θα ήταν χρήσιμο και λειτουργικό να ενταχθεί στην εκπαίδευση και μάθημα σχετικά με την διατροφή μας; Και όχι ευκαιριακά ή μεμονωμένα αλλά με συνέχεια και σοβαρότητα. Θα άλλαζε κάτι; Το μάθημα υπάρχει στο πρόγραμμα σπουδών. Η ανάγκη έγκειται στην εκπαίδευση των δασκάλων. Έχω δει δασκάλους να εκτελούν το μάθημα με εξαιρετικό τρόπο και συνέπεια. Τα παιδιά ενημερώνονται και ασκούν πίεση στους γονείς τους για αλλαγή. Είναι το σημείο που όλοι πρέπει να προσπαθήσουν να βελτιώσουν την διατροφή τους. Κατά καιρούς μας βομβαρδίζουν με συνθήματα που ενώ μέχρι τώρα δεν τα είχαμε καθόλου ακούσει , πιάνουμε τον εαυτό μας, τρομοκρατημένοι να τα ακολουθούμε. Όχι στη γλουτένη! Μακριά από το φοινικέλαιο! Προσοχή στα Ε33, Ε41, Ε13! Που κρύβεται η αλήθεια; Η αλήθεια είναι κάπου στην μέση, όπως τις περισσότερες φορές. Αποτελεί γεγονός ότι η χρήση συγκεκριμένων πρόσθετων στα επεξεργασμένα τρόφιμα, έχει συσχετισθεί με μία σειρά ανεπιθύμητων καταστάσεων. Το ίδιο και με την κατανάλωση γλουτένης. Ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων πάσχει από μία ήπια δυσανοχή. Από το σημείο αυτό, έως την δαιμονοποίηση όλων των πρόσθετων (ορισμένα είναι απλά βιταμίνες) ή/και της γλουτένης, μεσολαβεί ένα μεγάλο διάστημα. Είναι αλήθεια ότι εάν κόψουμε όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα, θα είμαστε πιο υγιείς. Επίσης, εάν κόψουμε την γλουτένη, φυσικά και θα χάσουμε βάρος, αφού θα αποκλείσουμε μία μεγάλη ομάδα τροφίμων από την καθημερινή διατροφή. Πρέπει όμως να αναλογιστούμε εάν είναι σωστή και βιώσιμη πρακτική. Εάν δεν είστε σίγουροι, επιτρέψτε μου να σας πω εγώ. Όχι! Δεν είναι σωστή αλλά ούτε και βιώσιμη πρακτική. Συχνά ακούμε: “Δεν είμαι καλά και τρώω! Κι όσο τρώω, τόσο χειρότερα νιώθω!” Ένας φαύλος κύκλος. Καλή διάθεση, καλή ψυχολογία και βάρος. Πως συνδέονται; Αναφερθήκαμε νωρίτερα στην αλλαγή. Για κάθε «αλλαγή πορείας», πρέπει πατάμε γερά. Η κακή διάθεση και ψυχολογία, δεν μας επιτρέπει να «στρίβουμε» με ασφάλεια. Αντίθετα, η καλή διάθεση μπορεί να ενισχύσει την επιθυμία μας και να κάνει την αλλαγή να δείχνει μία εύκολη διαδικασία. Αρκετοί απορούν πως δεν το έκαναν μέχρι το σημείο εκείνο. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά. Από την άλλη πλευρά, ο φαύλος κύκλος είναι σύνηθες φαινόμενο για πολλούς ανθρώπους στις μέρες μας. Η κακή διάθεση να τους οδηγεί στην υπερκατανάλωση και αυτή ξανά στην επιδείνωση της διάθεσης. Σε πρόσφατες μελέτες φαίνεται ότι το 77% ανθρώπων που νοσηλεύθηκαν λόγω έκθεσης στον COVID-19, ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Ποια η σχέση του φονικού ιού με το σωματικό μας βάρος; Το βάρος, μέχρι πριν από μερικούς μήνες, γνωρίζαμε ότι ευθύνεται για την επιβάρυνση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, όσο και του αναπνευστικού. Τους τελευταίους μήνες, λόγω του μεγάλου αριθμού ατόμων που νοσηλεύθηκαν για τον ίδιο λόγο (COVID-19 και αναπνευστικά προβλήματα), δόθηκε η ευκαιρία σε ερευνητές να κάνουν εύκολες μελέτες. Το μεγάλο δείγμα με συνεχή ροή και η εύκολη συλλογή στοιχείων από τα νοσηλευτικά ιδρύματα, έδωσε ξεκάθαρα αποτελέσματα. Η γνώση μας σχετικά το αυξημένο βάρος και την επιβάρυνση της ανοσοποιητικής λειτουργίας, επιβεβαιώθηκε με τον καλύτερο τρόπο. Αυτό που πρέπει όμως να κρατήσουμε είναι ότι ακόμα και μικρή αλλαγή στο βάρος – της τάξεως του 5% - μπορεί να βελτιώσει άμεσα στην ικανότητα ενός οργανισμού να αντέξει την λοίμωξη και τις επιπλοκές της. Αυτό σημαίνει ότι ένας άνθρωπος 100 κιλών, Θα μπορούσε να χάσει 5 κιλά και να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσης! Αν κάποιος το έθετε ως στόχο από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα, θα μπορούσε να το πετύχει πολύ εύκολα! Ίσως η ενημέρωση και η πρόληψη να έπρεπε να είναι πιο «επιθετική» στην συγκεκριμένη κατεύθυνση. Σε όλο το ευρύ φάσμα της επιστήμης σας και των ενδιαφερόντων σας ποιο είναι το πιο σημαντικό μέρος για εσάς και που θα θέλατε να στραφείτε περισσότερο στο επαγγελματικό σας μέλλον; Δυστυχώς, μόνο εάν δουλεύει κάποιος στον χώρο της έρευνας, μπορεί να εστιάσει μόνο σε ένα αντικείμενο. Δουλεύοντας με τον άνθρωπο, ο διαιτολόγος είναι υποχρεωμένος να εξελίσσεται συνολικά. Να ενημερώνεται για τις εξελίξεις, να παρατηρεί το περιβάλλον και να μπαίνει στην θέση των ανθρώπων που χρειάζονται την βοήθεια του. Έτσι μπορεί να αναγνωρίζει τις δυσκολίες και τα εμπόδια, να κατανοεί και να βρίσκει λύσεις. Μία τέτοια προσπάθεια δεν του αφήνει πολύ χρόνο και χώρο να ασχοληθεί με συγκεκριμένα αντικείμενα και να εμβαθύνει. Το αντικείμενο όμως που θεωρώ ότι μας κρύβει λύσεις σε προβλήματα που μας ταλανίζουν τα τελευταία χρόνια ακούει στο όνομα «δεύτερος εγκέφαλος». Εντοπίζεται στο πεπτικό σύστημα του ανθρώπου και απαρτίζεται από ένα μεγάλο αριθμό βακτηρίων που ζουν και εργάζονται μέσα μας. Ο τρόπος που τα ταΐζουμε, ο μεταβολισμός τους και τα παράγωγα του όπως και η γενικότερη λειτουργία τους, φαίνεται να ευθύνεται για νοσήματα που δεν μπορούμε να κατανοήσουμε ή/και να αντιμετωπίσουμε. Θεωρώ ότι οι εξελίξεις των επόμενων ετών, θα είναι καθοριστική. ![]() Ο Γιάννης Χρύσου σπούδασε στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει εργαστεί για τέσσερα έτη στο Ενδοκρινολογικό Τμήμα του Ερυθρού Σταυρού σαν υπεύθυνος του τμήματος Παχυσαρκίας και ειδικός Διαιτολόγος του Διαβητολογικού Ιατρείου. Στην συνέχεια, από το 2011 έως και σήμερα, εκτελεί καθήκοντα Διαιτολόγου στο τμήμα διατροφής και αντιμετώπισης της παιδικής παχυσαρκίας, αρχικά στην Ευρωκλινική Παίδων και από το 2016 στο Παιδιατρικό Τμήμα του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών στο Μαρούσι. Παράλληλα διατηρεί το Διαιτολογικό Γραφείο του, στο Μαρούσι, από το 2001.Διετέλεσε για επτά έτη Γενικός Γραμματέας του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων (από το 2000) και το 2009 αποτέλεσε ιδρυτικό στέλεχος και τώρα πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής, ενός φορέα με εξαιρετικό έργο στην ενημέρωση των καταναλωτών και κυρίως των παιδιών, για την υγιεινή διατροφή. Εμφανίζεται στην τηλεόραση κι από το 2005 αρθρογραφεί συστηματικά σε περιοδικά υγείας και ομορφιάς |