Η γυναικοκτονία ψηφίστηκε ως η λέξη της χρονιάς από 3.000 αναγνώστες του Ιστολογίου του συγγραφέα και ερευνητή της γλώσσας, Νίκου Σαραντάκου, το οποίο κάθε χρόνο από το 2010 πραγματοποιεί ψηφοφορία για την λέξη της χρονιάς, όπως αυτές προτείνονται από τους αναγνώστες. Πέρυσι η λέξη της χρονιάς ήταν ο κορωνοϊός. Ο όρος γυναικοκτονία χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αγγλία το 1801 για να υποδηλώσει τη δολοφονία μιας γυναίκας. Το 1848, αυτός ο όρος δημοσιεύθηκε στο νόμο λεξικό νομικών όρων του Wharton's.
Στην σύγχρονη εποχή, ο όρος «γυναικοκτονία» έγινε ευρέως γνωστός και υιοθετήθηκε από την εγκληματολογία μετά το 1992, χάρη στο βιβλίο με τίτλο «Femicide: the politics of woman killing», μια συλλογή δοκιμίων που επιμελήθηκαν από κοινού η εγκληματολόγος Τζιλ Ράντφορντ και η κοινωνιολόγος Νταϊάνα Ράσελ. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η βία κατά των γυναικών περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα πράξεων – από λεκτικές παρενοχλήσεις και άλλες μορφές συναισθηματικής κακοποίησης, μέχρι την καθημερινή σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Στην άκρη αυτού του φάσματος βρίσκεται η γυναικοκτονία. Ενώ η κατανόησή μας για τον όρο είναι περιορισμένη, γνωρίζουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικοκτονιών είναι σε βάρος γυναικών που βρίσκονται σε βίαιες σχέσεις και διαπράττονται από τον νυν ή έναν πρώην σύντροφό τους. Ο ορισμός, λοιπόν, που παρουσιάζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για τη γυναικτοκτονία, είναι ότι πρόκειται για “ανθρωποκτονία γυναικών” από πρόθεση επειδή είναι γυναίκες. Παράλληλα, αναφέρει ότι υπάρχουν ευρύτεροι ορισμοί που περιλαμβάνουν οποιαδήποτε δολοφονία γυναικών ή κοριτσιών, εξετάζει όμως τις ανθρωποκτονίες από πρόθεση, σημειώνοντας ότι η γυναικοκτονία συνήθως διαπράττεται από άνδρες, αλλά κάποιες φορές συνεργούν και γυναίκες, συνήθως μέλη της ίδιας οικογένειας. Στις περισσότερες περιπτώσεις γυναικοκτονία διαπράττει σύντροφος ή πρώην σύντροφος που συνήθως είχε και μακρόχρονη κακοποιητική συμπεριφορά, απειλούσε, κακοποιούσε ή/και εκφόβιζε τη γυναίκα, η οποία πολύ συχνά βρίσκεται σε θέση φυσικής ή/και οικονομικής αδυναμίας σε σχέση με αυτόν. Τα στοιχεία του ΟΗΕ συγκλονίζουν καθώς έρευνες καταγράφουν 50.000 γυναικοκτονίες κάθε έτος, δηλαδή 137 γυναίκες δολοφονούνται κάθε ημέρα, ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έξαρση του φαινομένου εξαιτίας των συνεπειών της πανδημίας. Ενδεικτικό είναι ότι, την πρώτη περίοδο της διασποράς του κορωνοϊού, η βία κατά των γυναικών χαρακτηρίστηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως η «σκιώδης πανδημία», ενώ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), κατά περίπου 60% αυξήθηκαν οι κλήσεις για περιστατικά ενδοοικογενειακής / ενδοσυντροφικής βίας τον Απρίλιο του 2020 σε σχέση με το 2019, σε κάποια από τα κράτη - μέλη του. Ωστόσο δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία ακόμα για την περίοδο 2020-2021. Επίσης, με βάση τα στοιχεία του Ευρωκοινοβουλίου, το ένα τρίτο των γυναικών στην Ε.Ε. έχουν υποστεί σωματική ή και σεξουαλική βία, ενώ 50 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους λόγω ενδοοικογενειακής βίας κάθε εβδομάδα και ένα 75% των γυναικών έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση σε επαγγελματικό περιβάλλον. Τα αρνητικότερα ρεκόρ κατέχουν η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ελλάδα. Στη Γαλλία υπάρχει μία νεκρή γυναίκα κάθε δύο μέρες, στη Γερμανία μία γυναίκα πέφτει θύμα ενδοοικογενεικής βίας κάθε ώρα και στην Ισπανία, θύμα βιασμού κάθε πέντε ώρες, Στη χώρα μας από τους περίπου 5.000 βιασμούς ετησίως, καταγγέλλονται μόνο το 7-10%, ενώ το 2021 διαπράχθηκαν 17 γυναικοκτονίες. Ποινικά, η γυναικοκτονία είναι το έγκλημα που ορίζεται σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου (μόνο στην Λατινική Αμερική μιλάμε για 18 χώρες), στην Ελλάδα, ωστόσο δεν υπάρχει στον ποινικό κώδικα. Παράλληλα, το Ευρωκοινοβούλιο προβαίνει σε πρωτοβουλίες για την αναγνώριση και την αντιμετώπιση του προβλήματος της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, η υπερψήφιση μιας ιστορικής νομοθετικής πρωτοβουλίας, που ζητά από τα κράτη μέλη στοχευμένη νομοθεσία και πολιτικές εναρμονισμένες με τα πρότυπα της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την αντιμετώπιση όλων των μορφών έμφυλης βίας και διακρίσεων. Επίσης, καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει ως έγκλημα στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο την έμφυλη βία, ενώ καταγγέλλει την γυναικοκτονία ως την πιο ακραία μορφή έμφυλης βίας κατά των γυναικών.
0 Comments
Ένα κέρμα των 25 σεντς που απεικονίζει την Μάγια Αγγέλου κυκλοφορεί τις ΗΠΑ, το πρώτο από μία σειρά ειδικών νομισμάτων που θα τεθούν σε κυκλοφορία από το νομισματοκοπείο των ΗΠΑ μέχρι το 2025. Η Μάγια Αγγέλου είναι η πρώτη μαύρη γυναίκα που τιμάται με αυτόν τον τρόπο. Αγωνίστηκε στο πλευρό του ακτιβιστή για τα πολιτικά δικαιώματα Μάρτιν Λούθερ Κινγκ για την ισότητα των μαύρων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στη σειρά νομισμάτων "American Women Quarters Program" αποτυπώνονται και άλλες ενδιαφέρουσες προσωπικότητες. Με την αστροναύτη Σάλι Ράιντ απεικονίζεται για πρώτη φορά μια λεσβία σε κέρματα των ΗΠΑ και με την ακτιβίστρια για τα πολιτικά δικαιώματα Νίνα Ότρο Γουόρεν μια Ισπανοαμερικανίδα. Η απόφαση να απεικονιστούν μέλη μειονοτήτων σε κέρματα των 25 σεντς καταδεικνύει ότι η Αμερική «έχει αναπτύξει μια συνείδηση γύρω από την ποικιλομορφία της κοινωνίας», λέει ο καθηγητής Μπέρνχαρντ Βάισερ από το τμήμα νομισμάτων των Κρατικών Μουσείων του Βερολίνου. Το γεγονός ότι οι μειονότητες απεικονίζονται σε νομίσματα είναι ένα νέο ιστορικό φαινόμενο. Ιστορικά, τα νομίσματα χρησιμοποιήθηκαν από τους άρχοντες, ώστε να «μεταφέρουν τα ιδανικά και τις αρετές του ηγεμόνα στους χρήστες , δηλαδή στους πολίτες και τους στρατιώτες».
Οι γυναικείες φιγούρες σε κέρματα υπάρχουν από τότε που υπάρχουν και τα νομίσματα. Από θεές στην αρχαιότητα μέχρι ηγεμόνες της Αναγέννησης και ηγέτιδες στη σύγχρονη εποχή. Μια από τις πρώτες γνωστές ιστορικές γυναικείες μορφές που αποτυπώθηκαν σε νόμισμα ήταν τον 3ο αιώνα π.Χ η βασίλισσα της Αιγύπτου Αρσινόη Β'. Μέχρι σήμερα πάντως οι γυναίκες που υπήρξαν πολιτικοί ηγέτες απεικονίζονται συχνότερα σε κέρματα. Από την Αιγύπτια φαραώ Κλεοπάτρα VII (69-30 π.Χ.), τη βασίλισσα Ναγκανίκα, μια από τις πρώτες ηγέτιδες στην Ινδία, μέχρι τη μονάρχη της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας Μαρία Θηρεσία (1717-1780). Στον 20ό αιώνα υπάρχει μια τάση αναγνώρισης των γυναικών για την προσφορά τους στην κοινωνία. Για παράδειγμα η δημοφιλής πρώην πρώτη κυρία της Αργεντινής Εύα Περόν (1919-1952), ή η πρώην Πρωθυπουργός της Ινδίας Ίντιρα Γκάντι (1917-1984). Τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις όμως έχουν αρχίσει να τιμούν και γυναίκες εκτός πολιτικής. Όλο και περισσότερες γυναίκες αναγνωρίζονται για τη συνεισφορά τους στην τέχνη και την επιστήμη. Εκτός αυτού, όπως και στην περίπτωση της Μάγιας Αγγέλου, τα κράτη αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τον ρόλο των ακτιβιστριών. Eξήντα χρόνια δράσης γιόρτασε στις 10 Δεκεμβρίου 2021, Παγκόσμια Ημέρα Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, η Διεθνής Αμνηστία, 60 χρόνια αγώνων για έναν κόσμο ελευθερίας, ισότητας, αξιοπρέπειας. Η Διεθνής Αμνηστία ιδρύθηκε από τον Άγγλο νομομαθή Πίτερ Μπένενσον τον Ιούλιο του 1961 στο Λονδίνο. Πολύ σύντομα συγκροτήθηκε η πρώτη ομάδα της οποίας τα μέλη προέρχονταν από την Αγγλία και τις ΗΠΑ. Σήμερα αριθμεί περισσότερα από 2.200.000 μέλη από 150 και πλέον χώρες, όταν το 1980 αριθμούσε 350.000 μέλη που συγκροτούσαν 2.680 ομάδες από 53 κράτη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Η Γενική Γραμματεία της Οργάνωσης εδρεύει στο Λονδίνο ενώ σε κάθε χώρα έχει συσταθεί από μια Επιτροπή που παρακολουθεί, καταγράφει, ενημερώνει και καταγγέλλει σχετικά τα κρούσματα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Διεθνής Αμνηστία δεν επιχορηγείται από κανέναν φορέα εκτός από τα μέλη της, κατά τις ατομικές εγγραφές τους ή από διάφορες δωρεές. Έμβλημα της Δ.Α. είναι: το «συρματόφρακτο αναμμένο κερί», και σύνθημα: "Προτιμότερο το φως ενός κεριού παρά η κατάρα του σκότους" «Το κερί δεν καίει για μας, αλλά για όλους εκείνους που αποτύχαμε να σώσουμε από τη φυλακή, για εκείνους που πυροβολήθηκαν στον δρόμο για την φυλακή, που βασανίστηκαν, που απήχθησαν, που εξαφανίστηκαν. Γι' αυτό είναι το κερί», είχε εξηγήσει την επιλογή του εμβλήματος αυτού, ο Πίτερ Μπένενσον Σύμφωνα με το καταστατικό της Οργάνωσης, που υιοθετήθηκε κατά την 25η Διεθνή Γενική Συνέλευσή της που συνήλθε στο Ντακάρ τον Αύγουστο του 2001, όπου και προσδιορίστηκε ως όραμα όλοι οι άνθρωποι στη Γη ν' απολαμβάνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τέθηκε ως κυρίαρχη αποστολή η διεξαγωγή έρευνας για την πρόληψη και καταστολή των παραβιάσεων αυτών που πλήττουν ιδιαίτερα τη σωματική και διανοητική ακεραιότητα, την ελευθερία συνείδησης και έκφρασης καθώς και την αποτροπή κάθε διάκρισης. |
Archives
September 2023
Categories |